یکی از حقوق اولیه که هر شخص به محض تولد مستحق آن می شود داشتن نام مناسب و شایسته است که پدر و مادر بر مبنای سلیقه شخصی ، مذهب و کشوری که در آن مقیم هستند موظفند نام مناسبی برای فرزند خود انتخاب کنند و بعد از مراجعه به مراجع مربوطه و طی مراحل اداری اقدام به اخذ شناسنامه با نام انتخابی خود و نام خانوادگی پدر بنمایند اما ممکن است فرزند بعد از رسیدن به بلوغ فکری و تکامل ذهنی در خصوص نامی که دارد اعلام نارضایتی کند و نام کوچک خود و حتی نام خانوادگی خود را نامناسب بداند. در این موارد خاص قانون راهکارهایی ارائه نموده است که طبق آن و تحت شرایط خاصی هر شخص می‌تواند با داشتن آن شرایط اقدام به تغییر نام کوچک و حتی تغییر نام خانوادگی خود نماید.

در این نوشتار به بررسی شرایط تغییر نام کوچک و آنچه که در این خصوص لازم است بدانید می پردازیم.

برای تغییر نام به کجا مراجعه کنیم؟

سازمان ثبت احوال کشور مسئول رسیدگی به درخواست های اشخاص مبنی بر تغییر نام می باشد اشخاصی که قصد تغییر نام خود را دارند برای اخذ مجوز تایید نامتعارف بودن نام خود و تغییر آن به نام غیر ممنوع ابتدا باید به سازمان ثبت احوال محل اقامت خود مراجعه نمایند شورای عالی ثبت احوال مرجع رسیدگی به صلاحیت نام های جدید و مرجع تشخیص دهنده نامتعارف بودن اسامی و نام های ممنوع است که اساتید دانشگاهها و اعضای فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در آن عضو هستند.

البته افرادی که به سن قانونی نرسیده اند برای درخواست تغییر نام باید به مراجع قضایی یعنی دادگاه حقوقی مراجعه کنند در این مورد سازمان ثبت احوال صلاحیت ندارد.

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۶۶۰ به تاریخ ۷/۱۸/۱۳۹۶:

«چنانچه اختلافی بین ثبت احوال و متقاضی تغییر مفاد اسناد سجلی به وجود آید موضوع دعوا طبق ماده ۴ قانون ثبت احوال در دادگاه صالح یعنی دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خواهان رسیدگی خواهد شد و در صلاحیت دیوان عدالت اداری نمی باشد.»

شرط سنی تغییر نام

اغلب درخواست‌های تغییر نام بعد از رسیدن به ۱۸ سالگی صورت می گیرد اما تغییر نام قبل از ۱۸ سالگی هم منع قانونی ندارد و فقط با نظارت و محدودیت های بیشتری همراه است مثلاً از نظر مرجع رسیدگی به درخواست ،که قبل از ۱۸ سالگی افراد متقاضی تغییر نام باید به مراجع قضایی دادگاه حقوقی دادخواست بدهند نه سازمان ثبت احوال. همچنین افراد کمتر از۱۸سال شخصا و اصالتا نمی‌توانند برای این امر اقدام کنند و باید اقدامات لازم توسط ولی قهری یا نماینده قانونی آنها که مدرک مثبت سمتشان موجود باشد انجام شود.

تغییر نام ناشی از تغییر جنسیت

در برخی موارد دیده شده که اشخاص در شرایط خاص جسمانی تحت عمل جراحی تغییر جنسیت قرار می‌گیرند در این صورت این افراد باید دادخواست تغییر نام خود را به دادگاه خانواده ارائه کنند مطابق   بند ۱۸ ماده ۴ قانون حمایت خانواده   رسیدگی به درخواست تغییر جنسیت و توابع آن از جمله تغییر نام شخص در صلاحیت دادگاه خانواده است.

یک نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با این نوشتاردرباره سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/questio

برای درخواست تغییر نام کوچک چه مدارکی لازم است؟

برای این اقدام متقاضی علاوه بر تنظیم و ارائه برگه درخواست تغییر نام باید مدارک شناسایی خود از جمله اصل شناسنامه، اصل رسید بانکی واریز تعرفه های قانونی و رسید واریز تعرفه‌های متعلقه آن را به سازمان تحویل دهد.

آیا امکان تغییر تمامی اسامی وجود دارد یا برای تغییر نام ،ضرورت و مبنای خاصی لازم است؟

با توجه به قوانین کشور تنها اسامی قابل تغییر بودند که از لحاظ معنایی یا لفظی نامتعارف ، غیر معمول، قبیح و ناپسند شناخته شوند البته در سال های اخیر با افزایش نظارت بر این امر در موقع انتخاب نام در شناسنامه اطفال، شورای عالی ثبت احوال به تعیین و ثبت اسامی در شناسنامه نظارت داشته و در موارد مشکوک در صورت تایید این شورا نام انتخابی توسط والدین در شناسنامه فرزندشان ثبت می گردید با این وجود باز هم امکان داشت نام انتخابی مورد تایید و رضایت دارنده نام واقع نشود.

تغییر اسامی و صفات خداوند و نامهای دینی و مذهبی توسط سازمان ثبت احوال ممنوع بود و برای این کار لازم بود که متقاضی به دادگاه حقوقی دادخواست تقدیم نماید و دادگاه پس از بررسی دلایل خواهان در صورتی که بنا بر شرایط و اوضاع و احوال متقاضی لزوم تغییر نام را احراز می کرد مجوز تغییر نام را صادر و در غیر این صورت خواسته خواهان را رد می کرد.

بنابراین اصل بر این بود که اسامی مذهبی غیر قابل تغییر هستند اما در موارد خاص ممکن بود دادگاه با خواسته خواهان موافقت می کرد به عنوان مثال یکی از این موارد وجود مشابهت نام متقاضی با پدر مادر یا خواهر و برادر بود. ولی جدیدا رایی در این باره صادر شده که در زیر به آن اشاره می شود.

جدیدترین رای وحدت رویه به شماره ۱۷۴۲ به تاریخ ۱۳۹۹/۱۱/۸ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته اعتراض به تصمیم ثبت احوال مبنی بر مخالفت با تغییر نام و الزام به تغییر نام کوچک

از نظر حقوقی هیچ منع قانونی برای برخورداری از حق طبیعی اشخاص برای تغییر و انتخاب یک نام مناسب و غیر ممنوع وجود ندارد به لحاظ اینکه طفل در زمانی که به این اسم نامیده شده از لحاظ عقلی در وضعیتی نبوده که امکان تصمیم در این خصوص را داشته باشد و اکنون که به سن رشد رسیده مسلما حق دارد از داشتن اسمی مناسب که از نامیده شدن به آن رضایت داشته باشد برخوردار شود.

در تبصره یک ماده ۲۰ قانون ثبت احوال نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی باشد یا از عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نا متناسب با جنس شخص باشد ممنوع است لذا با احراز موارد فوق برای فرد متقاضی تغییرنام به نامی غیرممنوع مسلماً باید مجوز تغییر نام داده شود لذا ثبت احوال در صورتی که شرایط و اوضاع و احوال حاکی از ضرورت و لزوم تغییر نام باشد مجوزی برای مخالفت ندارد و اعتراض اشخاص متقاضی تغییر نام به نام های مجاز در چنین مواردی کاملاً منطقی و قانونی است.

در هر صورت اگر سازمان ثبت احوال با درخواست تغییر نام فردی موافقت نکند متقاضی می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقاضای تغییر نام کند توجه داشته باشید که این دعوا باید به طرفیت سازمان ثبت احوال طرح شود.

توصیه می کنیم نوشتار معرفی سامانه ثنا را هم مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت ، دریافت مشاوره حقوقی ، رزرو نوبت مشاوره، سفارش تنظیم لایحه ، سفارش تنظیم دادخواست ، سفارش تنظیم شکایت ، سفارش تهیه دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران حقوقی، کارشناسان و وکلای دادگستری متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی، رزرو نوبت مشاوره ، ملاحظه صدها پرسش و پاسخ کاربردی (که چه بسا پاسخ سوال شما نیز در بین آنها باشد) دریافت مشاوره فوری و دریافت برخی خدمات حقوقی آنلاین بر روی سامانه آنی‌مشاور از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir