تعریف حقوقی بانک

بانک نهاد اقتصادی است که وظایفی مانند تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارزها، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان، انجام وظیفه قیمومیت و وصایت برای مشتریان، انجام وکالت خریدها و فروش را بر عهده دارد.

تعریف موسسه اعتباری

موسسه‌ های اعتباری نهاد اقتصادی غیردولتی و عمومی در ایران هستند که با موافقت اصولی بانک مرکزی تأسیس می‌شوند و به عملیات بانکی مشغول هستند.

بنابر آیین‌نامه مصوب ۴ بهمن ۱۳۹۳ هیئت دولت، موسسه‌های اعتباری پس از گرفتن موافقت اصولی بانک مرکزی باید در سه مرحله از بانک مرکزی مجوز بگیرند.این مجوزها عبارتند از : مجوز اولیه، مجوز تأسیس و مجوز فعالیت.

اما در مواردی دیده شده که تعدادی از این مؤسسه‌ها، بدون داشتن مجوز بانک مرکزی، به‌صورت غیرقانونی فعالیت و همچنین اقدام به تبلیغ خود می کنند.

در این خصوص بانک مرکزی اعلام کرده است که هیچ مسئولیتی در قبال سپرده‌های موسسه‌های اعتباری بدون مجوز ندارد.

توجه داشته باشید که در حال حاضر اشتغال به عملیات بانکی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تحت هر عنوان، تأسیس و ثبت هرگونه تشکل برای انجام عملیات بانکی، بدون دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ممنوع است.

تعریف موسسه اعتباری از نظر بانک مرکزی

از نظر بانک مرکزی ، موسسه اعتباری موسسه‌ای است که از طریق جذب سپرده‌های مجاز بانکی (به استثناء سپرده قرض الحسنه جاری)، گرفتن تسهیلات و استفاده از سایر ابزارهای مالی به تجهیز منابع مبادرت نموده و این منابع را به اعطای تسهیلات اعتباری اختصاص داده یا به هر نحو دیگری به تشخیص بانک مرکزی، واسطه بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان منابع مالی است.

لازم به ذکر است که بیشتر موسسات اعتباری بر خلاف بانک‌های خصوصی و دولتی، پیش از قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی مصوب سال ۱۳۸۳ و با اخذ مجوز از سایر نهادها مانند وزارت تعاون، کشور، نیروی انتظامی و … ایجاد شده‌اند.

به طور کلی نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری مطابق قانون پولی و بانکی کشور بر عهده بانک مرکزی است.

یک نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با این نوشتار که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. 

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/questio

حقوق سپرده گذاران در بانکها و موسسات اعتباری

طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا بانک‌ها مجاز به جذب سپرده در حساب‌های قرض‌الحسنه و سرمایه‌گذاری هستند سپرده گذاران هم در مقابل از خدمات بانکی مانند اخذ وام و تسهیلات بانکی، اخذ سود سپرده گذاری، نقل و انتقال پول و... بهره مند می شوند. بنابراین از جمله مهمترین حقوقی که سپرده گذاران دارند استفاده از خدماتی بانکی و بهره‌مندی از مزایای آنهاست.

جبران خسارت سپرده‌گذاران بانک

بانک ها موظفند کلیه عملیات بانکی را مطابق قانون پولی و بانکی کشور و آیین نامه های مصوب شورای پول و اعتبار و دستورات بانک مرکزی و مقررات اساسنامه و قراردادشان با مشتری، انجام دهند در غیر این صورت متخلف شناخته شده و علاوه بر مجازات های انتظامی ملزم به جبران خسارات وارده به سپرده‌گذاران خواهند شد البته در مواردی که به واسطه عملیات بانکی مرتکب جرم می‌شوند تحت تعقیب کیفری قرار خواهند گرفت.

لازم به ذکر است که بر اساس اجازه قانون آیین دادرسی کیفری جدید، قوه قضاییه موظف به تشکیل دادسرای تخصصی برای رسیدگی به جرایم بانکی شده است.

با توجه به ماهیت بانک بودن بانک مرکزی و نقش نظارتی آن در سیستم پولی کشور، عملکرد این نهاد مشمول ماده 35 قانون پولی و بانکی است و این نهاد دولتی در قبال خساراتی که به مشتریان بانک ها وارد می شود، مسئول و متعهد به جبران است.

ماده 35 قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال 1351

«هر بانک در مقابل خساراتی که در اثر عمليات آن متوجه مشتريان می شود، مسئول و متعهد جبران خسارت خواهد بود. مديرعامل، رئيس هيأت مديره، اعضای هيأت عامل و اعضای هيأت مديره هر بانک نيز در مقابل صاحبان سهام و مشتريان، مسئول خساراتی می باشند که به علت تخلف هر يک از آنها از مقررات و قوانين و آيين‌نامه‌های مربوط به اين قانون يا اساسنامه آن بانک، به صاحبان سهام يا مشتريان وارد می شود.»

نحوه رسیدگی به شکایات مشتریان مؤسسات اعتباری

بانک مرکزی در بخشنامه‌ای، دستورالعمل نحوه رسیدگی به شکایات مشتریان مؤسسات اعتباری را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ نمود.

در این دستورالعمل، مشتریان بانکها و مؤسسات اعتباری در صورت اعتراض به عملکرد نهادهای مزبور در زمینه انجام عملیات بانکی یا ارائه خدمات بانکی باید درخواست خود مبنی بر رسیدگی به موضوع را ابتدا به بانک یا مؤسسه اعتباری مربوطه ارائه کنند و نهاد موردنظر موظف می باشند ظرف مدت حداکثر سی روز کاری از تاریخ وصول نامه نسبت به رسیدگی به موضوع و ارائه پاسخ مکتوب به مشتری اقدام کند.

چنانچه مشتری نسبت به پاسخ دریافتی از بانک یا مؤسسه اعتباری اعتراض داشته باشد می‌تواند تقاضای خود مبنی بر رسیدگی مجدد به موضوع را همراه با پاسخ دریافتی از بانک یا مؤسسه اعتباری و مستندات مربوط، به معاونت نظارتی بانک مرکزی ارائه نماید و معاونت مزبور نسبت به رسیدگی اقدام می‌نماید.

بانکها و مؤسسات اعتباری موظفند دستورات معاونت نظارتی بانک مرکزی در رابطه با نتیجه بررسی شکوائیه از سوی این بانک را ظرف مدت حداکثر ده روز کاری از تاریخ وصول نامه به مرحله اجرا گذارند و در صورتی که به دستور آن معاونت اعتراض داشته باشند، مدیرعامل بانک یا مؤسسه اعتباری یا قائم‌مقام وی می‌توانند مراتب را ظرف مدت ده روز کاری از تاریخ ابلاغ دستور، جهت بررسی مجدد به معاونت نظارتی این بانک ارسال نماید. نظر معاون نظارتی بانک مرکزی در این زمینه قطعی و برای بانک یا مؤسسه اعتباری لازم‌الاجرا می‌باشد.

رسیدگی اصولی به شکایات مشتریان ،موجب ارتقای کیفیت عملکرد مؤسسات مزبور و افزایش سطح رضایتمندی اقشار مختلف مردم را فراهم می‌کند و باعث می شود بانکها در راستای سیاست‌ها و برنامه‌های نوین خود و با طراحی یک مدل نظارتی در زمینه رسیدگی به شکایات مشتریان مؤسسات اعتباری، نسبت به تدوین مجموعه ضوابطی برای تعیین ساختار و نحوه رسیدگی به این قبیل شکایات اقدام نمایند.

توصیه می کنیم نوشتار انواع دعاوی بانکی علیه بانک  را نیز مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران حقوقی، کارشناسان حقوقی و وکلای متخصص فعال در سامانه «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی آنلاین از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد

http://app.animoshaver.ir