در حقوق ایران مسأله دعوا بر میت در شرایطی اقامه می شود که شخص یا اشخاصی ، به دلیل وجود مسائلی مانند بدهی ، وصیت‌نامه، ادعای ارث، دین و ... از شخص متوفی طلبکار باشند و بخواهند علیه او دعوایی مطرح کنند با توجه به اینکه شخص متوفی دیگر در قید حیات نبوده و به دلیل اینکه دیگر نمی‌تواند از خود دفاع کند، حقوق و قوانین خاصی در این خصوص وجود دارد. در این نوشتار به بررسی برخی نکات حقوقی مهم درباره دعوا بر میت اشاره می‌کنیم:

1- طرف دعوا بر میت

مسلما دعوا بر میت نمی‌تواند مستقیما علیه شخص متوفی طرح شود، زیرا او دیگر زنده نیست که بتواند طرف دعوا قرار بگیرد. اصل تناظر نیز که از اصول مهم دادرسی در حقوق ایران است در این مورد قابلیت تحقق ندارد.

بنابراین، دعوا باید علیه ورثه متوفی یا در صورت وجود وصی یا قیم (اگر متوفی قیم یا وصی داشته باشد) علیه آنها مطرح شود.

2- محدودیت زمانی

در برخی موارد که در قوانین به آنها اشاره شده است ، مطالبات علیه متوفی باید در مدت زمانی مشخص پس از فوت او طرح شود. به عنوان مثال، اگر کسی از متوفی طلبکار باشد و بخواهد از دیون متوفی طلب کند، باید این درخواست را پیش از تقسیم ترکه مطرح نماید.

3- آیین دادرسی دعوا بر میت

کسی که دعوایی علیه متوفی دارد ، باید دعوا را در دادگاه صالح و با رعایت مقررات آیین دادرسی مدنی مطرح کند در این دعوا، ورثه یا وصی به نمایندگی از متوفی به عنوان طرف دعوا در دادگاه حاضر می‌شوند.

مهمترین نکته ای که در این دعوا مورد توجه قرار می گیرد اینست که در دعوای بر میت علاوه بر اقامه بینه، اتیان سوگند استظهاری نیز جهت اثبات ادعا الزامی است. (ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی) پس طرف دعوا قبل از طرح دعوا علیه متوفی باید این نکته را در نظر داشته باشد.

4- تصفیه ترکه

بر اساس قوانین مربوط به ارث قبل از اینکه ترکه متوفی بین ورثه تقسیم شود، باید بدهی‌ها و دیون متوفی پرداخت شود.

اگر می خواهید دعوایی مالی علیه متوفی مطرح کنید به این نکته توجه داشته باشید در صورتی که بدهی‌های متوفی بیشتر از میزان ترکه باشد، ورثه مسئولیتی برای پرداخت مابقی بدهی ندارند و مسئولیتشان فقط تا میزان ترکه متوفی است پس توصیه می کنیم قبل از طرح چنین دعوایی ابتدا با یک مشاور حقوقی متخصص در این حوزه مشورت کنید و پس از بررسی اوضاع و احوال ورثه و شرایط مالی متوفی اقدام نمایید.

5- وثیقه یا رهن 

مالی که متوفی به وثیقه یا رهن گذاشته بود با اینکه به عنوان ترکه به وراث او منتقل می شود اما حق طلبکار در این مورد همچنان محفوظ خواهد بود .

در نتیجه هر چند مال به وارث منتقل می شود اما طلبکار می‌تواند طلب خود را از محل وثیقه دریافت کند.

6- وصیت‌نامه میت

وصیت نامه با توجه به روش تنظیم آن یک سند رسمی یا عادی محسوب می شود و قابلیت استناد دارد پس اگر متوفی وصیت‌نامه‌ای داشته که در آن چگونگی تقسیم اموال یا پرداخت بدهی‌ها را مشخص کرده باشد، وصیت‌نامه مزبور در دادگاه معتبر است و باید طبق آن عمل شود، البته در حدود قوانین یعنی تا یک‌سوم ترکه ، مگر اینکه ورثه توافق دیگری کنند.

7- اثبات دعوا

اصولا وقتی ادعایی علیه شخصی مطرح می‌شود، بار اثبات دعوا بر عهده مدعی است و او باید با ارائه اسناد و مدارک معتبر، ادعای خود را ثابت کند. اما در دعوا بر میت علاوه بر این اصل ، طرف دعوای میت باید اتیان سوگند نماید.

 حتی در دعاوی مانند تنفیذ صلح و الزام به تنظیم سند در صورت فوت مصالح حتی با وجود صلحنامه رسمی و قرارداد باز هم رعایت مقررات سوگند ضرورت دارد.

برای دریافت مشاوره دقیق‌تر و کامل‌تر و تخصصی تر توصیه می‌شود با مشاور یا وکیل متخصص در حقوق مدنی و امور ارث در سامانه آنی مشاور مشورت کنید.

شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://animoshaver.ir