تعریف عقد ضمان، ویژگی های عقد ضمان، شرایط ضمانت، انواع ضمانت، اثر فوت ضامن بر عقد ضمانت، و سایر نکات حقوقی که ضامن ها باید بدانند در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.

با توجه به اینکه بانک ها برای اعطای وام از متقاضی وام درخواست ضامن می کنند متقاضی وام ناچار است که ضامن یا ضامن هایی را برای ضمانت معرفی کند یکی از مشکلات مهمی که امروزه برای مردم وجود دارد پیدا کردن ضامنی معتبر است که مورد تایید بانک ها قرار گیرد متاسفانه وجود شرایط سخت برای ضامن ها این امر را به یک دردسر بزرگ برای متقاضیان وام تبدیل کرده است از طرفی آثار مالی مهمی که ضمانت برای ضامن دارد کار را سخت‌تر کرده زیرا با قبول ضمان مسئولیت مالی بزرگی بر دوش ضامن قرار می‌گیرد و گاهاً ضامن ها در نهایت مجبور به پرداخت بدهی و اقساط وام گیرنده می شوند.

تعریف عقد ضمان

عقد ضمان عقدی است که شخصی پرداخت مالی را که بر ذمه دیگری است بر عهده می‌گیرد متعهد را ضامن و طرف دیگر را مضمون له و شخص ثالث را مضمون عنه یا مدیون اصلی می نامند.

عقد ضمان عقدی لازم است یعنی طرفین هر وقت بخواهند نمی‌توانند آن را فسخ کنند طرفین عقد، ضامن و طلبکار(مضمون له) هستند و با ایجاب و قبول آنها عقد منعقد می‌شود.

در این بخش به بیان شرایط ضمانت و نکات حقوقی که ضامن ها باید بدانند می پردازیم.

شرط مالداری برای ضمانت

مطابق قانون ضامن می تواند شخصی با وضعیت مالی معمولی باشد و لزومی ندارد که شخص ضامن از وضعیت مالی بسیار خوبی برخوردار باشد پس در اینجا سوال پیش می‌آید که:

 آیا شخص مفلس و ندار می تواند ضامن شود؟

با توجه به اصول و قوانین حقوقی مالدار بودن ضامن شرط صحت عقد ضمانت نیست و مفلس بودن ضامن عقد ضمان را باطل نمی کند ولی برای طلبکار این حق وجود دارد که اگر بعد از عقد متوجه مفلس بودن یا ورشکستگی و ندار بودن ضامن شود قرارداد را فسخ کند.

شرط آگاهی از میزان دین

با توجه به این که عقد ضمان مبتنی بر احسان است و عقدی مسامحه ای محسوب می شود هدف ضامن کمک کردن به بدهکار می باشد و آگاهی از تمامی شرایط بدهی و میزان آن شرط صحت عقد ضمان نیست ولی عقل حکم می‌کند که ضامن باید قبل از قبول ضمانت از میزان اقساط و مبلغی که ضمانت کرده مطلع شود تا در آینده به دردسر نیفتد ولی عدم آگاهی ضامن از مقدار دینی که ضمانت کرده تاثیری در صحت عقد ندارد.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره قراردادهای بانکی که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

شرط آگاهی از نوع ضمانت

انواع ضمانت

ضامن شدن برای دیگری دو نوع است نوع اول حالتی است که ضامن به طور کلی و قطعی مسئول پرداخت بدهی می‌شود و بانک ضامن را به عنوان طرف قرارداد می شناسد و اگر اقساط به موقع پرداخت نشود ضامن طرف حساب بانک است و بدهی مستقیم از حساب او برداشت خواهد شد.

این نوع ضمانت، ضمان نقل ذمه به ذمه نامیده می شود در نوع دوم در صورت عدم پرداخت اقساط وام بانک ابتدا به بدهکار اصلی یعنی وام گیرنده مراجعه می‌کند و اگر بدهی را پرداخت نکند نوبت به مراجعه به ضامن می رسد این نوع ضمانت، ضمان ضمن ذمه به ذمه نامیده می شود.

مفهوم ذمه ،نقل و ضم در عقد ضمان

ذمه به معنای دین است و نقل به معنای منتقل شدن و ضم به معنای ضمیمه شدن می باشد.

پس در ضمان نقل ذمه به ذمه ، دین از بدهکار اصلی به ضامن منتقل می شود و در ضمان ضم ذمه به ذمه ، دین ضامن ضمیمه دین بدهکار می گردد یعنی اگر بدهکار بدهی را پرداخت نکند ضامن باید بپردازد.

• آثار نپرداختن بدهی توسط بدهکار در صورتی که بدهکاراز پرداخت اقساط وام خودداری کند؟

• آیا ضامن می‌تواند علیه بدهکار اصلی طرح دعوا کند و مبلغ پرداختی را مطالبه نماید؟

ماده ۷۰۹ قانون مدنی در این باره مقرر کرده است که ضامن حق رجوع به مضمون عنه (بدهکار اصلی) را ندارد مگر بعد از ادای دین...

از این ماده استنباط می شود که در صورت عدم پرداخت اقساط وام از طرف بدهکار اصلی، ضامن ملزم به پرداخت بدهی است زیرا عقد ضمان بین ضامن و بانک بسته شده و ضامن متعهد به پرداخت شده است. و بدهکار نقشی در این عقد ندارد. ولی ضامن بعد از پرداخت ، حق رجوع به بدهکار اصلی و طرح دعوا علیه او و مطالبه مبلغ پرداختی را دارد.

توجه داشته باشید که حق طرح دعوا و مطالبه مبلغ پرداختی از طرف ضامن تنها در صورتی وجود دارد که ضامن با اطلاع بدهکار ضمانت کرده باشد پس اگر بدهکار از ضامن شدن او آگاهی نداشته باشد ضامن نمی تواند مبلغی را از او مطالبه کند زیرا اصل عقد ضمان مبتنی بر اذن بدهکار نبوده است.

در نتیجه توصیه می‌شود در موقع قبول ضمانت حتماً این کار را با اذن بدهکار انجام دهید نه فقط بر پایه مسامحه و نیت خیر و دوستی.

اثر فوت ضامن بر عقد ضمانت

در صورت فوت ضامن، بدهی که برای آن ضمانت کرده از ترکه او قابل برداشت است با توجه به اینکه طلب مزبور وثیقه دار است بانک برای دریافت طلبش مقدم بر سایر بدهکاران خواهد بود.

بنابراین در صورتی که می خواهید ضامن کسی شوید حتماً قبل از قبول ضمان از تمام نکات قانونی مربوط  کسب اطلاع کنید و این را بدانید که شخصی که ضمانتش را می‌کنید ممکن است به هر دلیلی توان پرداخت اقساط وام را از دست بدهد و شما مجبور به پرداخت آن شوید، پس نکات احتیاطی را رعایت کنید و از شرایط دین ،میزان بدهی و شرایط پرداخت آن اطلاع کامل کسب کنید و برای اطمینان، از بدهکار ضمانتی مثل چک یا سفته دریافت کنید تا اگر بدهی را پرداخت نکرد بتوانید از آنها استفاده کنید.

توصیه می کنیم نوشتار انواع ضمانتنامه بانکی  را هم مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت ، دریافت مشاوره حقوقی ، رزرو نوبت مشاوره، سفارش تنظیم لایحه ، سفارش تنظیم دادخواست ، سفارش تنظیم شکایت ، سفارش تهیه دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران حقوقی، کارشناسان و وکلای دادگستری متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی، رزرو نوبت مشاوره ، ملاحظه صدها پرسش و پاسخ کاربردی (که چه بسا پاسخ سوال شما نیز در بین آنها باشد) دریافت مشاوره فوری و دریافت برخی خدمات حقوقی آنلاین بر روی سامانه آنی‌مشاور از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir