خسارت تأخیر تادیه چیست؟

در صورتی که شخصی تعهد مالی خود را در موعد مقرر انجام ندهد و در نتیجه این تأخیر، متعهدله متضرر شود، متعهد تحت شرایطی باید خسارات ناشی از تأخیر در پرداخت را جبران کند اگر تعهد مذکور وجه رایج باشد، در اصطلاح حقوقی خسارت تأخیر تأدیه نامیده می شود.

بنابراین اگر موضوع تعهد، پرداخت وجه نقد رایج کشور باشد خسارتی که به آن تعلق می گیرد خسارت تأخیر تادیه است ولی اگر موضوع تعهد تحویل کالا و خدمات یا پرداخت وجه نقد غیر رایج در کشور باشد، خسارتی که به آن تعلق می گیرد خسارت ناشی از عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد نامیده می‌شود.

شرایط مطالبه خسارت تأخیر تادیه

۱- داین طلب خود را از مدیون مطالبه کند

۲- مدیون، تمکن مالی برای ادای دین داشته باشد

۳- تغییر شاخص قیمت سالانه فاحش باشد

بنابراین برای اینکه داین بتواند خسارت تأخیر تادیه طلب خود را از مدیون مطالبه کند حتما باید اصل طلب را از مدیون خواسته باشد و بتواند تمکن مالی او را ثابت کند مثلا از کسی که حکم اعسار گرفته و قانونا معسر است نمی توان خسارت تأخیر تادیه مطالبه کرد همچنین تغییر شاخص قیمت سالانه مطابق اعلام بانک مرکزی باید فاحش باشد.

مبدأ محاسبه خسارت تاخیر تادیه

مبدا خسارت تاخیر تادیه می تواند براساس توافق طرفین تعیین شود و یا براساس قوانین مربوطه از زمان مطالبه طلب اصلی یا از زمان سر رسید طلب محاسبه شود.

برای جبران خسارت تأخیر تادیه اگر بین طرفین یعنی داین و مدیون توافقی صورت گرفته باشد مطابق آن عمل می شود در غیر این صورت به یکی از طرق زیر عمل می شود.

بر اساس زمان سررسید طلب

در مطالباتی که مستند به سند عادی یا رسمی باشند و سر رسید دین نیز مشخص شده باشد، در صورت رسیدن موعد پرداخت، اگر مدیون از پرداخت دین مزبور خودداری کند، در صورت درخواست خواهان، محکمه علاوه بر پرداخت اصل دین، مدیون را به پرداخت خسارت تاخیر تادیه از زمان سر رسید تا روز پرداخت نیز محکوم خواهد نمود.

بر اساس زمان مطالبه طلبکار

در مطالباتی که مستند به سند عادی یا رسمی نباشد و سر رسید مشخصی برای پرداخت دین وجود نداشته باشد مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه را باید زمانی فرض کرد که طلبکار به طور رسمی یا غیر رسمی، طلب خود را مطالبه کند و از تاریخ مطالبه، طلبکار مستحق دریافت خسارت تاخیر تادیه می شود.

ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی 

" در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش قیمت شاخص سالانه از زمان سر رسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد. مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.

لازم به ذکر است طبق رای وحدت رویه شماره 156 مورخ 20/1/1348 " تاخیر در پرداخت حقوق مسخدمین که دولت در مقام اجرای قوانین استخدامی مکلف به انجام آن است، مستلزم خسارت تاخیر نیست.

یک نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با این نوشتاردرباره سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/questio

مطالبه خسارت تأخیر تادیه بدون مطالبه اصل دین

سوال مهمی که در این خصوص مطرح است اینست که:

آیا امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه در چک و یا سایر دیون بدون اینکه اصل دین مطالبه شده باشد وجود دارد ؟

مطالبه خسارت تأخیر تادیه امری تبعی و به دنبال مطالبه اصل دین امکان پذیر است، بنابراین مطالبه خسارت تاخیر تادیه بدون طرح دعوی مطالبه اصل دین رایج بر ذمه خوانده قابلیت استماع ندارد.

خسارت تاخیر تادیه از اصل دین تبعیت کرده و تا زمانیکه اصل دین مطالبه نشده باشد امکان رسیدگی به اختلاف طرفین در خصوص خسارت تأخیر تادیه نبوده و در ماده 522 نیز مبنای محاسبه خسارت، مطالبه اصل دین می باشد. لذا در فرض مذکور مطالبه خسارت تاخیر تادیه بدون مطالبه اصل دین قابل استماع نمی باشد.

(برگرفته از نظرات قضات ایران در نشست های قضایی)

طرح دعوای مطالبه خسارت تأخیر تادیه

لازمه طرح دعوای مطالبه خسارت تأخیر تادیه ،اثبات مطالبه اصل طلب توسط طلبکار در سر موعد مقرر است لازم به ذکر است که برای اثبات این امر، ارسال اظهارنامه به بدهکار می باشد.

طلبکار موقع تنظیم دادخواست مطالبه طلب باید همان اظهارنامه را ضمیمه دادخواست خود نماید و به دادگاه ارائه دهد تا برای دادگاه محرز شود که طلبکار در موعد مقرر طلب خود را مطالبه نموده است. زیرا یکی از شروط قبول دعوای مطالبه خسارت تأخیر تادیه، مطالبه اصل طلب از مدیون می باشد.

توصیه می کنیم نوشتار چگونگی مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک های جدید  را نیزمطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت ، دریافت مشاوره حقوقی ، رزرو نوبت مشاوره، سفارش تنظیم لایحه ، سفارش تنظیم دادخواست ، سفارش تنظیم شکایت ، سفارش تهیه دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران حقوقی، کارشناسان و وکلای دادگستری متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی، رزرو نوبت مشاوره ، ملاحظه صدها پرسش و پاسخ کاربردی (که چه بسا پاسخ سوال شما نیز در بین آنها باشد) دریافت مشاوره فوری و دریافت برخی خدمات حقوقی آنلاین بر روی سامانه آنی‌مشاور از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir