مطابق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی ،جعل و تزویر عبارتند از:

ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا بکار بردن مهر دیگری ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.

مجازات جرم جعل

برای صدور حکم مجازات جرم جعل مواردی مثل رسمی بودن یا نبودن سند، کارمند یا شخص عادی بودن جاعل، مادی یا معنوی بودن ضرر ایجاد شده در نظر گرفته می شود که با توجه به تمام این موارد احکام مختلفی از سوی قاضی برای مجازات جرم جعل صادر می شود و مرور زمان شکایت کیفری در جعل بستگی به درجه مجازات آن دارد.

ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی در خصوص ارتکاب جرم جعل کارمندان و مسوولان دولتی چنین مقرر کرده است:

هر یک از کارمندان و مسوولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته ‌ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آنها از ‌نوشته ‌ها و اوراق رسمی تزویر کند اعم از این که امضاء یا مهری را ساخته یا امضاء یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه ‌ای الحاق کند یا اسامی اشخاص ‌را تغییر دهد علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی‌ محکوم خواهد شد.

ماده ۵۲۶ قانون مجازات اسلامی در خصوص جعل اسناد بانکی چنین مقرر کرده است:

هر کس اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات‌های قبول شده از طرف بانکها یا چکهای صادره از طرف بانکها و‌سایر اسناد تعهدآور بانکی و نیز اسناد یا اوراق بهادار یا حواله‌های صادره از خزانه را به قصد اخلال در وضع پولی یا بانکی یا اقتصادی یا بر هم‌زدن نظام‌ و امنیت سیاسی و اجتماعی جعل یا وارد کشور نماید یا با علم به مجعول بودن استفاده کند چنانچه مفسد و محارب شناخته نشود به حبس از پنج تا‌بیست سال محکوم می‌شود.

مجازات جرم جعل امضا

در قانون، مجازات جرم جعل امضا بستگی به این دارد که آن امضا متعلق به چه شخصی است.

اگر کسی امضا مقام معظم رهبری یا روسای سه قوه را به اعتبار مقام آن ها جعل کند یا از این امضا استفاده کند، به سه تا پانزده سال حبس محکوم می شود.

اگر شخصی امضا معاون اول رئیس جمهور یا وزرا، اعضای شورای نگهبان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان، قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و مسئولین دولتی و… را جعل کند، به حبس از یک تا ده سال محکوم می شود.

مجازات جرم جعل اسناد عادی

جعل اسناد عادی، یعنی ساختن نوشته یا مهر، کپی کردن امضای اشخاص، قلم بردن، خراشیدن، محو کردن، خط زدن، سیاه کردن، تغییر تاریخ سند و هر اقدام این چنینی که در نوشته و سند و مدرک انجام شود.

مثل قولنامه، اجاره نامه، مبایعه نامه و از این قبیل اسناد باشد، علاوه بر برگرداندن مال گرفته شده و جبران کردن خسارت گرفته شده، از شش ماه تا دو سال حبس و مبلغ ۳ تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی دارد که در حق دولت می باشد. در قانون جدید کاهش مجازاتهای تعزیری این مجازات به نصف تقلیل یافته است.

مجازات جرم جعل در اسناد رسمی

جعل اسناد رسمی یعنی ساختن نوشته یا مهر، کپی کردن امضای اشخاص، قلم بردن، خراشیدن، محو کردن، خط زدن، سیاه کردن، تغییر تاریخ سند و هر اقدام این چنینی که در نوشته و سند و مدرک انجام شود.

جعل اسناد هویتی، شناسنامه ، کارت ملی، گذرنامه، کارت پایان خدمت، مدارک تحصیلی، جواز کسب و هر آن چیزی که مربوط به هویت افراد می باشد. دستکاری در شناسنامه یا کارت ملی عموما تغییر تاریخ تولد یا حذف نام همسر همگی مصداق جعل اسناد رسمی هستند.

و مجازات آن برای اشخاص عادی شیش ماه تا سه سال حبس و برای کارمندان و مسوولان دولتی از یک تا پنج سال حبس است.

مجازات جرم جعل اسناد مالی

جعل اسناد مالی، یعنی جعل کردن اسکناس و سکه و اوراق بهادار و چک و سفته و ضمانت نامه های بانکی و هر آن چیزی که مربوط به مسائل مالی می شود.

مجازات جعل اسناد مالی مثل جعل اسکناس یا چک، 1 تا 10 سال حبس است.

مجازات جعل مدارک تحصیلی  ۱ تا ۳ سال حبس دارد.

مجازات جعل برای کسی که احکام دادگاه ها را جعل کند و یا با علم به مجعول بودن از آن ها استفاده کند به ۱ تا ۱۰ سال حبس می باشد.

مجازات استفاده از سند مجعول

مطابق ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی ،هر کس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲)، (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت‌ وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۲۵۰/۰۰۰/۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره حقوق کیفری و جرایم که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question  

کاهش مجازات جعل در قانون جدید

مطابق قانون جدید کاهش حبس تعزیری، صرفا هنگامی مجازات جرم جعل کاهش می یابد که جعل در اسناد یا نوشته های غیررسمی باشد. به عبارت دیگر مطابق قانون جدید، صرفا جعل سند عادی قابل گذشت بوده و مشمول مقررات تخفیف در میزان مجازات حبس می شود.

مرور زمان شکایت کیفری جعل و استفاده از سند مجعول

در صورتی که سند جعل شده جزو اسناد رسمی باشد مطابق ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی حداکثر مجازات مرتکب سه سال حبس است و بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی این جرم درجه ۵ محسوب می شود و مطابق ماده ۱۰۵ قانون مرور زمان، مرور زمان تعقیب متهم 7 سال و مرور زمان اجرای حکم آن ۱۰ سال است.

در صورتی که سند جعل شده سند عادی باشد مطابق ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی حداکثر مجازات آن دو سال حبس است و مطابق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی این جرم جزو مجازات های درجه ۶ محسوب می شود و بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مرور زمان، مرور زمان تعقیب متهم 5 سال و مرور زمان اجرای حکم 7 سال است.

همچنین در مواردی که کسی سند جعلی مانند شناسنامه را بطور مستمر استفاده کند در این حالت مرتکب جرم مستمری شده است که مشمول مرور زمان نمی شود اما اگر جعلی در گذشته صورت گرفته و تمام شده باشد اتهام آن مشمول مرور زمان می شود مثلاً با استفاده از سند جعلی مانند وکالت نامه جعلی، معامله ای انجام داده و تمام شده باشد‌.

مرور زمان شکایت کیفری جعل و استفاده از سند مجعول در قانون جدید

مطابق قوانین موجود در صورتی که جرم از جرایم قابل گذشت باشد شاکی تا یک سال از وقوع جرم یا آگاهی از وقوع جرم باید شکایت کند و بعد از گذشت یک سال از تاریخ وقوع جرم یا از تاریخ اطلاع از وقوع جرم به دعوای او رسیدگی نخواهد شد به عبارتی مرور زمان در جرایم قابل گذشت یک سال است.

مطابق اصلاحات جدید قانون مجازات اسلامی در سال ۱۳۹۹، جرم جعل در مورد اسناد عادی قابل گذشت بوده و شاکی باید ظرف یک سال از تاریخ وقوع جرم یا اطلاع از جرم شکایت کیفری طرح نماید؛ در غیر این صورت جرم جعل مشمول مرور زمان شده و دیگر قابل رسیدگی نیست.

اما اگر اسناد جعل شده رسمی باشند جرم از جرایم غیر قابل گذشت محسوب می‌شود و با توجه به میزان مجازات و درجه آن مطابق ماده ۱۰۵ قانون مرور زمان، مشمول مرور زمان خواهد شد.

توصیه می کنیم نوشتار نکاتی درباره جعل مفادی اسناد دولتی را نیز مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای اعطای وکالت در جرایم کلاهبرداری ، وکالت در جرایم اقتصادی یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم شکواییه ، سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص فعال گروه «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir