سند مالکیت معارض چیست؟

صدور سند مالکیت معارض یکی از اشتباهات حوزه ثبت املاک و اسناد می باشد و منظور از اسناد مالکیت معارض این است که برای یک ملک، بطور کلی یا جزیی، دو سند به نام دو شخص صادر شده باشد به این صورت که ابتدا یک سند به نام شخصی برای کل یک ملک یا برای بخشی از یک ملک ، صادر شود و بعد از آن برای همان ملک، سند دیگری به نام شخص دیگر صادر شود.

به سند دوم سند مالکیت معارض گفته می شود و دارنده آن در معرض دعوای ابطال سند مالکیت معارض در مرجع صلاحیت دار قرار می‌گیرد.

کدام مرجع برای رسیدگی به اسناد مالکیت معارض ، صلاحیت دارد دادگاه یا هیات نظارت ثبت؟

در پاسخ به این سوال باید گفت درباره رسیدگی به اختلافات ثبتی و اسناد معارض، غالبأ صلاحیت با هیات نظارت ثبت است و در یک مورد خاص با دادگاه.

از وظایف قانونی و حدود صلاحیت هیأت نظارت ثبت، برابر ماده ۲۵ قانون ثبت، رسیدگی به اشتباهات ثبتی و رفع تعارض از اسناد مالکیت و اصلاح اشتباهات ثبتی در دفتر املاک و اسناد می باشد.

️ فقط در یک مورد قانونگذار مقرر داشته در صورتی که پس از رسیدگی و صدور رای هیأت نظارت ثبت مبنی بر رفع اشتباه یا اصلاح در سند یا رفع تعارض در اسناد مالکیت، رای مزبور با حق کسی تداخل داشته باشد، طبق بند ۴ ماده ۲۵ قانون ثبت به ذینفع اخطار داده می شود که می تواند به دادگاه مراجعه نماید و اداره ثبت دستور رفع اشتباه یا اصلاح آن را (در واقع اجرای هیات نظارت ثبتی را) پس از تعیین تکلیف نهایی در دادگاه صالح، صادر خواهد نمود.

دادگاه نیز پس از رسیدگی ماهوی، حکم به ابطال سند مالکیت معارض که برخلاف مقررات یا «من‌غیر‌حق» صادر شده یا مبنی بر اشتباه بوده را صادر خواهد نمود.

 به طور کلی پس از اعلام تعارض از سوی هیات نظارت، دادگاه پس از رسیدگی های لازم هریک از اسناد را چه معارض تشخیص دهد و جریان ثبتی آن را منطبق با قانون و مقررات ثبتی نداند سند معارض خواهد دانست و آن را ابطال خواهد نمود

بنابراین تعارضی بین ماده ۳ اصلاحی لایحه قانونی راجع به اشتباهات ثبتی و اسناد مالکیت معارض با مفاد ماده ۲۵ قانون ثبت وجود ندارد و در هر حال رسیدگی به دعوی ابطال سند معارض پس از احراز وقوع تعارض در صلاحیت دادگاه است.

(برگرفته از نظرات قضات در نشست‌های قضایی)

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره اسناد مالکیت که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

وضعیت حقوقی دو سند معارض

در تعارض میان دو سند مالکیت، اصل بر این است که سندی که ابتدا صادر شده معتبر و سند دوم، معارض و نامعتبر است ولی دارنده سند مالکیت دوم می تواند دعوای ابطال سند اولیه را طرح نماید.

در اینصورت چنانچه دارنده سند مالکیت معارض با اخطاری که به او ابلاغ شده است؛ در مدت دو ماه از تاریخ ابلاغ به دادگاه محل وقوع ملک مراجعه نکند و گواهی طرح دعوی را به دادگاه صالح در این مدت تقدیم نکند اداره ثبت باطل بودن سند مالکیت معارض (سند دوم) را در ستون ملاحظات ثبت ملک قید و مراتب را به دارنده سند مزبور و دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد کرد.

بنابراین دارنده سند معارض (سند دوم) باید در موعد قانونی مقرر و قبل از باطل شدن سند خود نسبت به طرح دعوای ابطال سند مالکیت معارض(سند اول) در دادگاه صالح اقدام نماید.

توصیه می کنیم نوشتار اسناد مالکیت معارض را نیز مطالعه بفرمایید.