در این مقاله به شرایط کار زن در ایران و شرایط مرخصی زایمان برای زنان و حقوق کار زنان کارگر می پردازیم.

با توجه به این موضوع که زنان قدرت جسمانی پایین تری در مقایسه با مردان دارند و همچنین شرایطی مانند بارداری، وضع حمل و شیر دهی از ویژگی های خاص زنانه است ، لذا زنان کارگری که تحت این شرایط مشغول کار می شوند به حمایت و پشتیبانی ویژه‌ای از سوی قانونگذار نیاز دارند.

قانون کار درباره زنان کارگر چه می گویند؟

خوشبختانه قانون گذار ایران نیز از وجود این شرایط چشم‌پوشی نکرده و مقررات حمایتی خاصی برای کارگران زن در نظر گرفته است.

متاسفانه برخی از کارفرمایان به دلایلی غیرمنطقی و غیر قانونی به بکارگیری کارگران زن با حقوقی کمتر از حقوق مردان می پردازند و زنان به دلیل نیاز مالی و بیکاری به دریافت حقوق کمتر از حداقل قانونی رضایت می دهند ، این در حالیست که:

تبعیض قائل شدن میان زن و مرد در شرایط کار مساوی در قانون کار ممنوع اعلام شده است.

در قوانین ایران نه تنها قائل شدن مزایای کمتر از مردان برای زنان در ازای کار مساوی ممنوع است بلکه برای زنان کارگر مزایای خاصی از نظر کاری و تامین اجتماعی در نظر گرفته شده است.(ماده ۳۸ قانون کار)

قوانین حمایتی حاکم بر شرایط کار زنان در قانون کار چیست؟

۱.ممنوعیت زنان از انجام کارهای سخت و زیان آور

انجام دادن کارهای خطرناک ، سخت و زیان آور و نیز حمل بار بیش از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن ممنوع است.

حداکثر میزان حمل بار برای زنان ۲۰ کیلو است و حمل و جابجایی بار برای زنان در طول بارداری و همچنین ده هفته پس از زایمان ممنوع می باشد. (ماده ۷۵ قانون کار)

۲. ممنوعیت زنان از انجام کار در شب

۱_۲. ممنوعیت زنان از انجام کار در شب در قوانین بین المللی

کار در شب با توجه به شرایط ویژه زنان از لحاظ اخلاقی، مصالح خانوادگی و اجتماعی دارای محدودیت هایی می باشد. در این خصوص مقررات بین المللی ویژه‌ای وضع شده که در مشاغل خاصی برای زنان ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی تعیین کرده اند.

مثلاً مطابق مقررات بین المللی ،زنان از کارکردن در کارگاه های صنعتی،خصوصی یا عمومی حداقل در ساعت ۱۰ شب تا ۵ صبح ممنوعیت دارند.و بر عکس در کارهای خدماتی و بهداشتی ممنوعیتی برای کار در شب ندارند. این ساعات ممنوع شده، در مقررات کشورهای مختلف متفاوت است.

۲_۲.ممنوعیت کار در شب برای زنان در قوانین ایران

در قانون سابق کار، کار شب برای زنان ممنوع اعلام شده بود ولی در قانون جدید کار به ممنوعیت کار در شب برای زنان تصریح نشده است.

برخی این سکوت قانون را ممنوعیت کار در شب برای زنان، استنباط می کنند. ولی به نظر می رسد با توجه به قوانین بین المللی و توجیه منطقی آنان ، باید قائل به تفکیک شد و ممنوعیت کار در شب برای زنان را تنها در برخی از مشاغل(مثلا کارهای صنعتی) منطقی و قابل قبول دانست.

به عنوان مثال در کارهای خدماتی و بهداشتی مانند پرستاری ، نیاز به کارگران زن محرز است و نباید زنانی که مانعی برای کار کردن در شب ندارند را از کار و دریافت حقوق آن محروم کرد.

یک نکته و سپس ادامه نوشتار

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» به صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با موضوع این نوشتار پاسخ داده ایم چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید.همچنین امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

۳. اعطای مرخصی به زنان باردار

در قوانین بین المللی مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن ۹۰ روز تعیین شده است ولی در قوانین ایران مرخصی بارداری و زایمان کارگر زن ۶ ماه است اما بعد از تصویب قانون تنظیم جمعیت خانواده در سال ۹۲ مدت مرخصی زایمان به ۹ ماه افزایش یافته است.

پس از پایان مرخصی زایمان ، کارگر زن به کار سابق  خود باز می‌گردد و این مدت با تایید سازمان تامین اجتماعی جزء سابقه خدمت وی محسوب می شود. اخراج زنان کارگر در دوره مرخصی زایمان ممنوع می باشد.

دوره زایمان جزء ایام تعلیق از کار محسوب شده و پس از مرخصی کارگر زن به کار سابق خود باز می‌گردد.

یکی دیگر از مقررات حمایتی قانونگذار در ماده ۷۷ قانون کار این چنین آمده است:

در مواردی که به تشخیص پزشک سازمان تامین اجتماعی نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما تا‌پایان دوره بارداری وی بدون کسر حق السعی ، کار مناسب تر و سبک تری به او ارجاع می نماید.

۴. کاهش ساعات کار زنان در دوران شیردهی

در جهت حمایت از مادران کارگر و کودکان و کمک و مراقبت از آنها با توجه به شرایط خاص موجود کارفرما مکلف است تا پایان دو سالگی کودک، پس از هر سه ساعت ، نیم ساعت به مادر کارگر فرصت شیردادن بدهد.

لازم به ذکر است که این ساعات جزو ساعات کاری محسوب می‌شوند، همچنین کارفرما باید مراکزی را برای نگهداری کودکان شیرخوار در محل کار ایجاد نماید.(ماده ۷۸ قانون)

کارفرمایان و کارگران زن می توانند در صورت وجود سوال یا ابهامی در خصوص شرایط کار زنان و حقوق کار و قوانین مربوط به آن و یا وجود اختلاف میان کارگر و کارفرما از مشاوران متخصص و مجرب  آنی مشاور برخوردار شوند. .

توصیه می کنیم نوشتار مسئولیت مدنی  و کیفری کارگر و کارفرما  را هم مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید. همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir