تعریف ایفای ناروا

ایفا یعنی وفای به عهد و اجرای تعهدات.

ایفای ناروا به معنی پرداختی است که منشأ دینی ندارد پس اگر کسی دینی را به دیگری با این تصور که به او مدیون است بپردازد، اما سپس معلوم شود که این چنین دینی اصلاً وجود نداشته  و شخص در واقع مدیون نبوده ، چنین پرداختی ایفای ناروا نامیده می شود.

به عبارتی دیگر وقتی کسی چیزی را که مستحق آن نبوده ، دریافت می‌کند چه به عمد باشد چه به اشتباه، ملزم می شود آن را به مالک اصلی برگرداند.

پس تفاوتی نمی کند که به عمد باشد یا به اشتباه ، در هر حال، وقتی کسی به ناحق مالی را دریافت کند در هر دو حالت، ملزم به تسلیم به مالک واقعی خواهد بود. به عبارتی دیگر مسئولیت بازگرداندن مال به مالک بر عهده اوست.

مستند قانونی دعوای استرداد وجه بدلیل دارا شدن بدون جهت (ایفای ناروا)

ماده ۳۰۱ قانون مدنی :

کسی که عمداً یا اشتباهاً چیزی را که مستحق نبوده‌ است دریافت کند ملزم است که آن را به مالک تسلیم کند.

ماده ۳۰۲ قانون مدنی :

کسی که مالی را به عنوان اینکه مدیون است تأدیه نماید و بعداً معلوم شود که مدیون نبوده است، حق دارد از کسی که آن را بدون حق دریافت کرده است استرداد نماید.

ماده ۳۰۳ قانون مدنی :

کسی که مالی را مِن غیر حق دریافت کرده‌ است ضامن عین و منافع آن است اعم از این که به عدم استحقاق خود عالم باشد یا جاهل.

با توجه به اینکه ایفا کننده ناروا حق دارد وجهی را که تأدیه نموده مطالبه نماید؛ لذا برای شخصی که مال مزبور را به ناحق دریافت نموده ، بدلیل دارا شدن بدون جهت ، تعهد به رد آن به صاحبش به وجود می‌آید. همچنین قانونگذار به صراحت حکم به ضمان شخص غیرمحق را داده است

بنابراین، اگر کسی اشتباهاً دین غیر موجودی را ایفا کند حق پس‌گیری آن را دارد به این ترتیب ایفای ناروا موجب دارا شدن بدون جهت طرف مقابل می‌شود.

توصیه می شود پیش از هر پرداختی و دریافتی و پیش از هر اقدام حقوقی برای آگاهی از حقوق و تکالیف قانونی خود ابتدا با یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص در دعاوی مالی مشورت کنید.

شرایط تحقق ایفای ناروا

برای تحقق ایفای ناروا شرایطی لازم است:

1. پرداخت یا ایفا واقع شده باشد
2. پرداخت به‌نحو اشتباه یا بدون وجود دین باشد
3. طرف مقابل آن را بدون حق دریافت کرده باشد

آثار ایفای ناروا

شخصی که پرداخت ناروا کرده، می‌تواند دعوی استرداد وجه بدلیل ایفای ناروا (دعوای استرداد وجه بدلیل دارا شدن بدون جهت) طرح نماید.

این دعوا گاهی هم با عناوینی مانند غصب، شبه‌غصب، و ایفاء دین غیر نیز طرح می شود.

لازم به ذکر است که ایفای صحیح یعنی پرداخت بر مبنای دین واقعی و با قصد وفای به عهد. اما ایفای ناروا پرداخت بدون وجود دین یا به اشتباه می باشد.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://animoshaver.ir