دعوای مطالبه خسارت اعم از خسارت و ضرر و زیان قهری (قانونی) یا قراردادی است. حق طرح دعوای مطالبه خسارت در نتیجه مسئولیت مدنی برای اشخاص به وجود می آید که مبنای آن یکی از موارد زیر می باشد که به توضیح و بررسی هر یک می پردازیم.

۱- الزامات ناشی از عقد یا مسئولیت قراردادی

۲- الزامات خارج از قرارداد یا مسئولیت قهری

شرایط تحقق مسئولیت قراردادی

۱-تعهد

شرط اول وجود قراردادی صحیح و لازم الاجرا می باشد که طرفین به صورت قانونی و مطابق ماده ۱۹۰ قانون مدنی آن را با اراده، رضایت و اهلیت امضا کرده و الزامات و تعهدات ناشی از آن عقد را پذیرفته‌اند.(قبول تهعد)

۲-عدم انجام تعهد

شرط دوم این است که پس از قبول تعهدات قراردادی، متعهد در موعد مقرر به تعهد مزبور عمل نکرده باشد و خسارت در اثر عدم انجام تعهدات قراردادی وارد شده باشد.

۳-سبب ورود خسارت

شرط سوم این است که عدم انجام تعهد سبب مستقیم ورود خسارت وارده به طرف قرارداد باشد یعنی عوامل دیگری مثل تقصیر شخص متضرر یا قوه قهریه (حوادث غیرقابل پیش بینی خارج از اختیار متعهد) موجب ورود خسارت نباشد.

۴-الزام ناشی از قرارداد

شرط چهارم این است که مطابق اصول و قواعد تنظیم قراردادها ،مسئولیت مدنی محقق شده و یا مطابق قرارداد مزبور جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات شرط شده باشد.(شرط التزام)

حتی طرفین قرارداد می توانند در خصوص چگونگی پرداخت و میزان خسارت عدم انجام تعهدات قراردادی خود با هم توافق کنند.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با موضوع این نوشتار که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

شرایط مطالبه خسارات ناشی قرارداد

برای مطالبه خسارات ناشی از قرارداد احراز موارد زیر لازم است:

وجود تعهد، ورود ضرر، رابطه سببیت میان عدم انجام تعهد و ورود خسارت ،عدم تاثیر عمل متعهد له در ورود خسارت، قطعی بودن خسارت و مستقیم بودن آن از جمله شرایط مطالبه خسارت می باشند.

بنابراین برای طرح دعوای مطالبه ضرر و زیان قراردادی در دادگاه باید ارکان دعوای مطالبه خسارت وجود داشته باشد. وجود رابطه قراردادی لازم الاجرا، تخلف از تعهدات قراردادی و ورود ضرر مستقیم و وجود رابطه سببیت میان عدم انجام تعهد و ضرر باید برای قاضی محرز شود تا به دعوا رسیدگی کرده و رای صادر کند در غیر این صورت دعوای مطالبه خسارت رد می شود.

الزامات خارج از قرارداد یا مسئولیت قهری

در مواردی که میان اشخاص قرارداد خاصی وجود نداشته ولی به دلیل انجام یا عدم انجام کاری به صورت عمدی یا غیرعمدی (خطا) در اثر عمل او ضرری به دیگری وارد شود در این صورت قانونا و شرعا ضامن جبران خسارت می گردد.

مسئولیت قهری مسئولیتی است که از نظر قانون و عرف، خطا محسوب می‌شود به عبارتی نقض تکلیفی است که توسط قانون مقرر شده است.

ارکان تحقق مسئولیت قهری

برای تحقق مسئولیت قهری وجود فعل زیانبار، ورود ضرر ،رابطه علیت میان عمل زیانبار و ورود ضرر و تقصیر مرتکب لازم است.

ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی در این باره مقرر کرده است:

هر کس بدون مجوز قانونی، عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجاری یا به هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.

همان طور که بیان شد در مسئولیت قهری، قراردادی بین طرفین وجود ندارد و مبنای مسئولیت قانون است. به عنوان مثال وقتی جرمی اتفاق می افتد شخص مرتکب علاوه بر اینکه مسئولیت کیفری دارد و مجازات می شود دارای مسئولیت مدنی از نوع قهری است و به موجب قانون ملزم به جبران خسارات وارده ناشی از عمل مجرمانه خود به دیگری می شود.

توصیه می کنیم نوشتار دادخواست مطالبه خسارت برای شورای حل اختلاف  را نیز مطالعه بفرمایید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد

http://app.animoshaver.ir