در این نوشتار به بررسی تقسیم ارث و ارتباط آن با انحصار وراثت می پردازیم و می‌خواهیم بدانیم که:

آیا دریافت گواهی انحصار وراثت لازمه تقسیم ارث است؟

و به عبارتی دیگر آیا برای اقدام به تقسیم ارث قانونا دریافت گواهی انحصار وراثت ضرورت دارد؟

گواهی انحصار وراثت چیست؟

در گواهی حصر وراثت مشخص می‌شود که ورثه متوفی چه کسانی هستند و میزان سهم‌الارث هر یک از آنها چقدر است.

این برگه به درخواست وراث متوفی از طرف شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی صادر می‌ شود.

ورثه متوفی برای هر اقدام حقوقی در ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی، بانک ها و … نیازمند گواهی مذکور هستند. بنابراین اصولاً بدون اخذ گواهی انحصار وراثت قانونا امکان تقسیم ارث و یا انتقال ترکه و مراجعه به ادارات دولتی وجود ندارد.

مراحل قانونی انحصار وراثت

مراحل انحصار وراثت عبارتست از: ثبت دادخواست گواهی انحصار وراثت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ارائه مدارک لازم برای شناسایی وراث و انجام استعلامات لازم، توسط شورای حل اختلاف.

در نهایت، پس از طی تمامی مراحل انجام انحصار وراثت ، شورای حل اختلاف، اقدام به صدور گواهی انحصار وراثت کرده و ورثه قانونی متوفی و کسرهای شرعی و قانونی سهم الارث هریک را مشخص می‌نماید.

لزوم اخذ گواهی انحصار وراثت برای تقسیم ارث

براساس قوانین کشور و اصول حقوقی مربوطه، بدون مشخص بودن وراث قانونی و شرعی متوفی، امکان تقسیم ارث، وجود نخواهد داشت به همین دلیل برای حفظ حقوق وراث ، اخذ گواهی انحصار وراثت قبل از تقسیم ارث ضرورت دارد.

ولی با این وجود برخی از افراد، بدون اخذ گواهی مزبور، اقدام به تقسیم ارث، می‌کنند، لازم است تا از موارد استثنایی امکان انجام این امر و تبعات تقسیم ارث بدون انحصار وراثت، مطلع شویم.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره ارث و وصیت که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

تقسیم ارث بدون انحصار وراثت

با توجه به اینکه تقسیم ارث در حقوق ایران ،دارای قواعد مخصوصی بوده و بدون در نظر گرفتن این قواعد، وراث را با آثار و تبعات حقوقی خاصی مواجه می نماید اما در شرایط خاصی دریافت این گواهی لازم نیست.

در پاسخ به این پرسش که آیا انحصار وراثت و اخذ گواهی آن برای تقسیم ارث اجباری است یا خیر و تقسیم ارث بدون انحصار وراثت چه حکمی دارد؟

در این بخش، در خصوص اجباری بودن یا نبودن اخذ گواهی انحصار وراثت مطلبی را از خبرگزاری میزان انتخاب و نکاتی را در این باره بیان می کنیم.

تقسیم ارث و انتقال سند و دارایی‌های متوفی، در مواردی که متوفی، دارای اموال با سند رسمی، اوراق و اسناد تجاری و حساب‌های بانکی است صرفا پس از ارائه گواهی انحصار وراثت، به نهادهای ذی صلاح، صورت می‌گیرد، در نتیجه پاسخ به این پرسش که انحصار وراثت ، اجباری است یا خیر؟ این است که انجام این امر و اخذ گواهی انحصار وراثت، ضروری است.

نکته

مواردی که اخذ گواهی انحصار وراثت ضروری نیست

اخذ گواهی انحصار وراثت ، صرفا در مواردی که متوفی، هیچ دارایی‌ای نداشته باشد، حساب بانکی و اسناد تجاری و مال دارای سند رسمی نداشته باشد یا دارایی‌های با سند عادی داشته باشد و وراثش، آنها را با توافق، میان خود، تقسیم کنند، ضروری نمی‌باشد.

به عبارتی دیگر وراث برای تقسیم ارث و هر اقدام حقوقی دیگری نیازی به مراجعه به مراجع و ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی و بانک ها نداشته باشند و در تقسیم ارث اختلاف و دعوایی بینشان نباشد که به طرح دعوا و اقدام قانونی نیاز باشد.

همچنین در مواردی که میان وراث، شخص محجور یا غایبی وجود داشته باشد یا وراث، به توافق نرسند یا بخواهند، مال با سند عادی را فروخته و به دیگری، منتقل کنند و خریدار، سند رسمی بخواهد، باز هم داشتن گواهی انحصار وراثت لازم است.

توصیه می کنیم نوشتار سازش نامه تقسیم ارث را نیز مطالعه بفرمایید.