ارث

ارث به مال یا اموالی گفته می‌شود که بعد از فوت هر شخصی به طور قهری و غیرارادی به بازماندگان او یعنی ورثه بر اساس طبقه و درجه ای که دارند تعلق می‌گیرد. در این خصوص لازم است مقررات و قواعد تقسیم ارث مورد توجه قرار بگیرد در این نوشتار به بیان پنج نکته حقوقی کاربردی در تقسیم ارث می پردازیم.

ترکه 

در اصلاح حقوقی به ارث ترکه هم گفته می شود با این تفاوت که ترکه عبارت است از همه اموال و حقوق مالی متوفی که پس از پرداخته شدن تعهدات شخصی متوفی به وارثان او تعلق می‌گیرد.

نکته اول

تقسیم ارث تنها بعد از ادای حقوق و دیونی که بر عهده متوفی است امکانپذیر می باشد، ابتدا هزینه‌های کفن و دفن میت و بدهی‌های مالی او ادا می شود سپس وصیت او اجرا شده و در نهایت نوبت به تقسیم ارث می‌رسد.

هر کس حق دارد تا ثلث اموال خود را برای شخص دیگری وصیت کند وراث هم مکلف اند قبل از تقسیم ارث ابتدا اقدامات لازم در جهت عمل به وصیت متوفی را انجام دهند.

نکته دوم

تقسیم ارث مطابق سهم الارثی که هر وارث قانونا از آن برخوردار است صورت می گیرد و احکام خاصی دارد. به عنوان مثال ترکه متوفی با توجه به طبقات ارث، به وراث می‌ رسد یعنی اولویت با وراث طبقه اول است (پدر مادر، اولاد، اولادِ اولاد) . با وجود وراث طبقه اول دیگر به وراث طبقه دوم ارث نمی رسد. و با وجود وراث طبقه دوم به وراث طبقه سوم ارث نمی‌رسد.

طبقات ارث عبارتند از:

طبقه اول :پدر مادر و فرزند یا فرزندان

طبقه دوم :خواهر و برادر و اجداد

طبقه سوم :عمو و عمه و خاله و دایی و فرزندانشان

موجبات ارث عبارتند از:

نسب و سبب.

تمامی طبقات اول و دوم و سوم به موجب نسب ارث می برند ولی زن و شوهر به موجب سبب، در کنار هر یک از طبقه های ارث از یکدیگر ارث می‌برند.

نکته سوم

توجه داشته باشید که حق برخورداری از ارث از حقوق اولیه و بدیهی اشخاص است و هیچکس نمی‌تواند کسی را از ارث محروم کند. تنها موردی که ممکن است کسی از ارث محروم شود وجود موانع ارث است.

موانع ارث عبارتند از:

قتل مورث، کفر، لعان تولد از زنا ...

نکته چهارم

دریافت گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی که در آن میزان سهم الارث ورثه مشخص می شود لازمه تقسیم ارث و انحصار وراثت است در نتیجه اگر انحصار وراثت انجام نشود امکان تقسیم ارث و انتقال ترکه و مراجعه به ادارات دولتی مثل بانک ها برای استفاده از ترکه وجود ندارد.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره ارث که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

نکته پنجم

تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه بطور کلی سه نوع است:

۱– تقسیم به فرض  ۲- تقسیم به قرابت ۳- تقسیم به رد

تقسیم به فرض

فرض نسبت معینی از ترکه است که قانون برای بعضی از خویشاوندان معین کرده است مثلا فرض زن یک هشتم است اگر شوهر فرزند داشته باشد. و یک چهارم است اگر شوهر فرزندی نداشته باشد.

اشخاصی که به فرض ارث می برند عبارتند از: مادر و زوج و زوجه.

اشخاصی که گاهی به فرض و گاهی به قرابت ارث می برند عبارتند: از پدر، دختر و دخترها، خواهر و خواهرهای ابی یا ابوینی و کلاله‌امی.

پس تقسیم ارث با در نظر گرفتن فرض های معین یعنی یک دوم، یک سوم ، یک چهارم و ... صورت می گیرد.

تقسیم به قرابت

تقسیم به قرابت در مواردی است که بین وراث، ورثه فرض بر وجود نداشته باشد و یا در وراث هم فرض بر باشند هم قرابت بر که در این صورت ابتدا سهم الارث وراث فرض بر، تعیین می شود. و آنچه پس از اخراج سهم ایشان باقی می ماند، کم یا زیاد، به وراث قرابت بر، داده می شود.

صاحبان قرابت کسانی هستند که سهم الارث آنها معین نیست.مثلا پسر به قرابت ارث می برد.

تقسیم به رد

اگر تمام وراث به فرض ارث ببرند و ترکه مازاد باشد يعنی پس از اينكه فرض برها فرض خود را بردند تركه زيادی بيايد در اينصورت اضافی ما ترک به ورثه رد می شود. به عنوان مثال: شخصی فوت می كند و یک دختر دارد و پدر و مادر: فرض دختر یک دوم و فرض پدر و مادر هر کدام یک ششم است که بقیه ترکه به هر سه رد می شود.

توجه داشته باشید که به زن و شوهر در صورتی كه تركه زيادی باشد، از مازاد چيزی رد نمی شود مگر در موردی كه متوفی وارثی غير از زوج نداشته باشد كه مازاد به او رد می شود.

بعد از طی مراحل اداری مربوط به دریافت گواهی انحصار وراثت، تعیین سهم ارث ها، پرداخت دیون و بدهی‌های متوفی و عمل به وصیت متوفی نوبت به تقسیم ترکه یا تقسیم ارث می رسد که مشاوران و کارشناسان متخصص در حوزه خانواده در مجموعه آنی مشاور آماده ارائه خدمات حقوقی تخصصی برای شما هستند.

با توجه به پیچیدگی و اهمیت مباحث مربوط به ارث پیشنهاد می کنیم قبل از اقدام برای تقسیم ارث حتما با مشاوران و وکلای متخصص حوزه خانواده در مجموعه آنی مشاور در ارتباط باشید.

توصیه می کنیم نوشتار سازش نامه تقسیم ارث را نیز مطالعه بفرمایید.