شرط داوری چیست؟

شرط داوری توافقی است که برای حل و فصل اختلافات احتمالی بین طرفین یک قرارداد تعیین می شود به این صورت که در صورت بروز اختلاف ، طرفین به‌جای مراجعه به مراجع قضایی متعهد می‌شوند اختلاف خود را به داور یا داورانی که تعیین می کنند ارجاع دهند.

طرفین باید قابلیت اجرایی بودن شرط داوری را نیز در نظر داشته باشند پس درج شرط داوری به تنهایی کافی نیست در نتیجه شرط داوری باید طوری تنظیم شود که قابل‌اجرا در قوانین ایران باشد.

گفتیم که داوری جایگزینی برای دادگاه‌هاست در این نوشتار به بررسی این موضوع می پردازیم که آیا بعد از تعیین مرجع داوری ، طرفین می توانند برای حل و فصل اختلافات خود به دادگاه مراجعه کنند؟

اشخاص می‌توانند موقع تنظیم قراردادهای خود و یا به موجب قرارداد جداگانه (قرارداد داوری) تراضی کنند که در صورت بروز اختلاف بین آنها به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.

شرط داوری به معنای توافق طرفین برای حل و فصل اختلافات از طریق داور است نه دادگاه ، اما مواردی وجود دارد که با وجود شرط داوری، طرح دعوا در دادگاه ممکن است.

با توجه به رویه قضایی ایران در صورتی که در یک قرارداد شرط داوری وجود داشته باشد، اصولاً طرح دعوا در دادگاه امکان‌پذیر نیست، مگر اینکه به حکم قانون شرایط خاصی وجود داشته باشد که به طرفین اجازه مراجعه به دادگاه داده شود.

یکی از مواردی که امکان طرح دعوا با وجود شرط داوری وجود دارد بر اساس ماده ۴۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی عبارت است از :

هر گاه طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف بین آن‌ها شخص معینی داوری نماید و آن شخص نخواهد یا نتواند به عنوان داور رسیدگی کند و به داور یا داوران دیگری نیز تراضی ننمایند، رسیدگی به اختلاف در صلاحیت دادگاه خواهد بود. در ادامه نوشتار به بیان سایر موارد امکان طرح دعوا با وجود شرط داوری می پردازیم.

موارد امکان طرح دعوا با وجود شرط داوری

ابطال شرط داوری

در صورتی که یکی از طرفین داوری با دلایل قانونی بتواند باطل بودن شرط داوری را ثابت کند ، شرط داوری باطل می شود در این صورت با ابطال شرط داوری مسلما امکان طرح دعوا در دادگاه وجود خواهد داشت.

عدم امکان اجرایی شدن داوری

در صورتی که اجرای شرط داوری به دلایلی امکان‌پذیر نباشد مثلاً داوری که تعیین شده توانایی انجام داوری را نداشته باشد یا به هر دلیلی نخواهد داوری کند و به طور کلی انجام داوری امکانپذیر نباشد ، طرح دعوا در دادگاه ممکن می شود.

نقض یا تخلف از توافق داوری

اگر یکی از طرفین شرط داوری را نقض کند یا آن را اجرا نکند، طرف دیگر می تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست اجرای شرط داوری یا رسیدگی به اختلاف را طرح نماید. در این صورت ممکن است با وجود سایر شرایط دادگاه به اختلاف موجود رسیدگی کند.

رسیدگی به مسائل خاص

بعضی دعاوی هم هستند که به دلیل ماهیتی که دارند از صلاحیت داوری خارج اند و قانونا در مورد این دعاوی تنها امکان طرح دعوا و رسیدگی قضایی وجود دارد. مهمترین دعاوی ممنوع از داوری عبارتند از:

دعاوی مربوط به اصل نکاح و طلاق، دعاوی مربوط به ورشکستگی ،دعاوی مرتبط با اموال عمومی و دولتی ، دعاوی ارث و وصیت ، دعاوی کیفری و جرایم و...

که با توجه به حساسیت موضوع این دعاوی و ارتباط  آنها با حقوق عمومی و مسائل اجتماعی و اقتصادی کشور ، رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه هاست.

بنابراین شرط داوری به معنای توافق طرفین برای حل و فصل اختلافات از طریق داوری است و باید قبل از مراجعه به دادگاه داوری انجام شود، مگر در موارد استثنایی که بیان شد.

پس مهم‌ترین اثر شرط و قرارداد داوری عدم استماع دعوا در محاکم دادگستری است.

شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://animoshaver.ir