در سند ازدواج شرایطی درج شده که زوج و زوجه در موقع عقد آنها را امضا می کنند و معمولاً از آثار برخی از آنها و شرایط موجود بی اطلاع هستند یکی از شروط ضمن عقد نکاح شرط تنصیف دارایی است.

در این مورد سردفتران ازدواج بایستی قبل از امضای این شروط زن و مرد را از ماهیت این شروط و آثار حقوقی آن ها مطلع نمایند در این نوشتار شرط تنصیف دارایی و شرایط تحقق آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

اثر امضای شرط تنصیف دارایی

زن و مرد با امضای شرط مزبور در واقع توافق می کنند که زن در اموالی که از شوهر بعد از ازدواج به دست می آورد سهیم باشد که شرط مزبور تحت شرایط خاصی قابلیت اجرا دارد نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که در اجرای شرط تنصیف دارایی حتماً و لزوماً نصف دارایی شوهر به زن تعلق نمی گیرد بلکه با توجه به اوضاع و شرایط خاص ممکن است زن تنها در یک سوم یا یک چهارم یا یک پنجم اموال سهیم شود لذا باید گفت شرط انتقال تا نصف دارایی شوهر، نه انتقال نصف دارای شوهر.

در خصوص میزان برخورداری زوجه از اموال زوج دادگاه با لحاظ شرایط و اوضاع و احوال زندگی مشترک مانند نقش زن در حصول دارایی، سالهای زندگی مشترک، وضعیت اقتصادی و درآمد زوج، تعداد فرزندان و ... میزان آن را مشخص می نماید.

بنابراین می توان چنین استنباط کرد که به طور قطعی نصف اموال زوج به زوجه تعلق پیدا نمی‌کند و میزان آن با نظر دادگاه و تا نصف اموال متغیر خواهد بود.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره حقوق کیفری و جرایم که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question  

شرایط تحقق شرط تنصیف دارایی 

۱- طلاق واقع شود

۲- زوج خواهان طلاق باشد

۳- ملاک تا نصف اموال یا معادل آن می باشد

۴- دارایی حاصل زندگی زناشویی با زوجه باشد

۵- دارایی در حین طلاق موجود باشد

۶- طلاق مستند به تخلف زن از وظایف زناشویی یا سوء اخلاق و رفتار او نباشد

طلاق واقع شود

برخی حقوق مالی زن مانند مهریه وجود دارند که حتی قبل از طلاق و در حین زندگی مشترک هم زن حق مطالبه آنها را دارد ولی برخورداری از حق انتقال دارایی تا نصف آن منوط به وقوع طلاق است یعنی اجرای شرط بر خلاف سایر شروط وابسته به واقعه طلاق می‌باشد و بدون وقوع آن قابل اجرا نیست.

زوج خواهان طلاق باشد

شرط بعدی ارائه دادخواست طلاق از طرف زوج می باشد لذا در مواقعی که زوجه خواهان طلاق است شرط تنصیف دارایی قابل اجرا نیست.

ملاک تا نصف اموال یا معادل آن می باشد

گفتیم که ملاک تعلق دارای زوج به زوجه نصف آن به طور قطع نیست بلکه با توجه به اوضاع و احوال و شرایط زندگی مشترک توسط دادگاه تعیین خواهد شد.

دارایی حاصل زندگی زناشویی با زوجه باشد

شرط بعدی برای تعلق تا نصف دارایی زوج به زوجه این است که شوهر اموالی را بعد از شروع زندگی زناشویی با زوجه به دست آورده باشد یعنی دارایی که قبل از شروع ایام زناشویی متعلق به زوج بوده مشمول شرط تنصیف دارایی نیست.

همچنین دارایی که به زوج به ارث برسد داخل در دارایی و اموال به دست آمده در زمان زناشویی محسوب نمی شود.

دارایی در حین طلاق موجود باشد

شرط دیگر،موجود بودن دارایی زوج در زمان طلاق است بنابراین بدهی‌ها و دیونی که زوج دارد از جمله مهریه ای که بر ذمه اش است داخل در دارایی موجود نیست و اموالی که بنا به طریقی از مالکیت زوج خارج شده یا تلف یا مفقود شده باشد جزو دارایی زوج به حساب نمی آید.

طلاق مستند به تخلف زن از وظایف زناشویی نباشد

شرط بعدی این است که دلیل طلاق منتسب به زوجه نباشد مثلاً اگر طلاق بر اثر سوء رفتار یا اخلاق زن باشد یا زن ناشزه باشد و مرد به این دلیل زن را طلاق دهد زوجه از حق برخورداری از شرط تنصیف دارایی محروم خواهد شد.

شرط تنصیف دارایی و اجرت المثل زوجه

با توجه به   رای وحدت رویه شماره ۷۷۹ سال ۱۳۹۸،   جمع شرط تنصیف دارایی که ضمن عقد نکاح مقرر شده با اجرت المثل کارهای انجام شده توسط زوجه تنافی و تعارض ندارد و تعیین اجرت المثل کارهای زوجه از سوی دادگاه او را از حقوق استحقاقی ناشی از شرط تنصیف دارایی محروم نمی کند.

توصیه می‌شود زوجین قبل از انعقاد عقد نکاح با یک مشاور حقوقی خانواده و متخصص در این حوزه مشاوره داشته باشند و در صورت عدم تمایل به اجرای چنین شرطی از امضای آن در نکاح نامه خودداری کنند تا در آینده از عواقب و آثار حقوقی آن متضرر نشوند.

توصیه می کنیم نوشتار مطالبه مهریه را نیز مطالعه بفرمایید.