بر اساس ماده ۵۹۱ قانون مدنی «هرگاه تمام شرکا به تقسیم مال مشترک راضی باشند تقسیم به نحوی که شرکا تراضی کنند به عمل می آید و در صورت عدم توافق بین شرکا، حاکم اجبار به تقسیم می کند مشروط بر این‌که تقسیم مشتمل بر ضرر نباشد ...»

اولین اقدام برای تقسیم ارث توافق بین وراث است در این صورت وراث پس از مذاکرات لازم درباره اموال و قیمت گذاری آنها و چگونگی تقسیم ارث بین ورثه با لحاظ سهم الارث آنها و... تقسیم نامه ای با عنوان تقسیم نامه ارث تنظیم و امضا می کنند. که بر اساس مفاد آن ترکه متوفی بین وراث قانونی او تقسیم می شود.

 اما اگر بین وراث درباره تقسیم ارث توافقی حاصل نشود چاره ای جز طرح دعوا در مراجع قضایی ندارند هر ذی نفع می تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای تقسیم ارث نماید. بعد از طرح دعوا ، دادگاه پس از بررسی اوضاع و احوال موجود و با توجه به میزان سهم الارث هر یک از وراث ، دستور تقسیم و فروش ترکه را خواهد داد.

موضوعی که در این نوشتار به بررسی آن پرداختیم ابطال تقسیم نامه ارث است یعنی تقسیم نامه ای که با تراضی وراث تنظیم و امضا شده لزوما لازم الاجرا نیست و می توان ابطال آن را درخواست کرد.

سه نکته کاربردی درباره ابطال تقسیم نامه ارث

تقسیم نامه ای که توسط وراث تنظیم شده بجز موارد مقرر در مواد ۶۰۰ تا ۶۰۲ قانونی مدنی برای وراث الزام آور است بنابراین دعوای ابطال تقسیم‌نامه ارث را می توان با استناد به موارد مذکور اقامه کرد.

۱- وجود عیب در حصه یکی از وراث موجب ابطال تقسیم است

اگر در حصه هر یک از وراث عیبی ظاهر شود که در حین تقسیم ارث و امضای تقسیم نامه، عالم به آن نباشد، حق دارد تقسیم را ‌بهم بزند.

۲- تقسیم به غلط یا کمتر از حصه قانونی موجب ابطال تقسیم است

هر گاه بعد از تقسیم سهم هر یک از وراث ، معلوم شود که قسمت به غلط واقع شده است مثلا معلوم شود که سهم او کمتر از میزان سهم الارث قانونی اش تعیین شده یا معلوم شود که قیمتی که برای هر یک از اموال متوفی تعیین شده قیمت واقعی آن نبوده و قیمت به اشتباه محاسبه شده است، تقسیم باطل است.

۳- تقسیمی که بخشی از آن از مال غیر باشد باطل است

اگر بعد از تقسیم معلوم شود که مقدار معینی از اموال تقسیم شده مال غیر بوده است اگر مال غیر در تمام سهم ها مفروزاً ‌به تساوی وجود داشته باشد تقسیم صحیح است و در غیر این صورت تقسیم باطل می شود.

معمولا در دعاوی مربوط به ارث به خاطر خانوادگی بودن موضوع کسی راغب به اقدام قانونی و طرح دعوا در دادگاه نیست و با توجه به ضرر های مالی که ممکن است از تقسیم اشتباه ارث به شما وارد شود توصیه ما در قدم اول مشاوره با یک وکیل و کارشناس حقوقی متخصص در امور ارث است با توجه به این که مشاوران و وکلای متخصص ارث در سامانه آنی مشاور به همه قوانین مربوط به تنظیم تقسیم نامه و موارد ابطال تقسیم نامه ارث واقف می باشند می توانند شما را تا رسیدن به تمامی حقوق قانونی تان همراهی کنند.