خلع ید چیست؟

هرگاه شخصی بطور غیرقانونی ملک دیگری را تصرف کرده باشد و یا به طور قانونی تصرف کرده ولی بر مبنای صدور حکم لازم الاجرایی، ملزم به رفع تصرف از ملک و تحویل آن به مالک جدید شود ولی رفع ید نکند دعوایی که از طرف مالک به منظور خارج کردن مالش از تصرف ،علیه متصرف مال مزبور طرح می شود دعوای خلع ید نامیده می‌شود.

معمولا در دعاوی مالی که دادبرده (محکوم له) حکم توقیف مالی را علیه دادباخته (محکوم علیه) می گیرد و مطابق اصول و قوانین مربوطه مال مزبور به مزایده گذاشته شده و فروخته می شود ، تحویل مال به برنده مزایده بعضا با مشکلاتی همراه می شود که لازمه حل و فصل آن مشاوره و کسب آگاهی از قوانین و راهکارهای قانونی می باشد پیشنهاد ما دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از مشاوران و وکلای آنی مشاور می باشد.

در پاسخ به پرسش زیر در خصوص خلع ید علیه متصرف مال مورد مزایده که در نشست قضایی قضات مورد بررسی قرار گرفته است به بررسی نظرات حقوقی قضات در اینباره می پردازیم.

پرسش حقوقی

دادبرده (محکوم له) دعوای مطالبه، مال غیرمنقولی را که دارای سابقه ثبتی است از دادباخته (محکومعلیه) که در تصرف وی یا شخص ثالث است جهت استیفای محکوم به معرفی می‌کند در صورتی که متصرف مال مورد مزایده حاضر به تحویل آن به برنده مزایده نباشد،

1. آیا دستور دادگاه صادرکننده اجراییه جهت تحویل مال مورد مزایده به برنده کافی است؟
2. یا برنده مزایده باید دادخواست خلع ید علیه متصرف به دادگاه تقدیم کند؟

نظر هیئت عالی قضات در نشست قضایی

مال مورد مزایده در صورتی‌‌ که در تصرف دادباخته (محکوم علیه) بوده و از جمله اموال وی محسوب شود برحسب مقررات اجرایی به برنده مزایده تحویل داده می‌شود. اما اگر مال مورد مزایده در تصرف دادباخته (محکوم علیه) نبوده و متصرف مال مدعی مالکیت شده و خود را در مال مورد مزایده دارای حقوقی بداند خلع ید از متصرف مورد اشاره، مستلزم تقدیم دادخواست جداگانه است.

نظر اکثریت قضات

در مزایده، مالکیت مال مورد مزایده منتقل می‌شود ولی صرف انتقال مالکیت برای تصرف مال کافی نیست و اگر مال مزبور در تصرف شخص ثالث باشد برنده مزایده بدون رعایت حقوق متصرف یا متصرفین نمی‌تواند مال مورد مزایده را تحویل بگیرد زیرا تحویل مال مورد مزایده نیاز به تقدیم دادخواست خلع ید علیه متصرف دارد، ولی اگر در تصرف محکومٌ‌علیه باشد نیاز به تقدیم دادخواست نیست حتی به اجبار مال تحویل برنده می‌شود. ولی اگر مال مورد مزایده در تصرف شخص ثالث باشد باید در دادخواست تقدیم مال مورد مزایده مطرح کرد.

نظر اقلیت قضات

بنا به نظر اقلیت قضات در نشست قضایی ،در مزایده تشریفات قانونی خاصی رعایت می‌شود و اشخاصی که ادعایی نسبت به مال مزبور دارند باید در همین مرحله، ادعای خود را ثابت کنند.

در نتیجه مزایده، مالکیت مال به برنده مزایده منتقل می‌شود و هدف از اجرای مزایده تسلیم و استفاده برنده از مال مورد مزایده است بنابراین دیگر نیازی به تقدیم دادخواست برای تحویل مال مورد مزایده نیست.

و اگر شخص ثالث ادعایی نسبت به مال مزبور داشته باشد باید دادخواست ابطال عملیات اجرایی را مطرح نماید.

یک نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با موضوع این نوشتار که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/questio

نتیجه گیری

با توجه به مطالب فوق چنین نتیجه می گیریم که اگر مال مورد مزایده در تصرف دادباخته باشد دادگاه ضمن اجرای مزایده، دستور انتقال سند به نام برنده مزایده را هم صادر می نماید و دادباخته ملزم به تحویل مال است. ولی اگر مال مورد مزایده در تصرف شخص دیگری باشد بر اساس نظر هیئت عالی قضات، برنده مزایده که مالکیت مال مورد مزایده را به دست آورده باید به طرفیت متصرف مال مزبور دعوای خلع ید طرح نماید.

توصیه می کنیم نوشتار نکاتی درباره خلع ید از اموال منقول را نیز مطالعه بفرمایید.