مفهوم ترکه ،ماهیت تحریر ترکه ، تقسیم ترکه، مراحل تحریر و تقسیم ترکه، مرجع صلاحیتدار برای رسیدگی به تحریر و تقسیم ترکه، اعتراض به تحریر ترکه و به طور کلی بررسی اقدامات قانونی لازم برای تحریر و تقسیم ترکه بین وراث در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.

ترکه چیست؟

دارایی متوفی به دو بخش مثبت و منفی تقسیم می شود، بخش مثبت دارایی عبارتست از حقوق و اموال و مطالبات متوفی از اشخاص دیگر و بخش منفی آن عبارتست از بدهی‌هایی که متوفی به دیگران حتی وارثان خود دارد. مجموع بخش مثبت و منفی دارایی متوفی ترکه نامیده می‌شود.

مفهوم انتقال ترکه

انتقال ترکه که عموم مردم آن را با عنوان ارثیه می‌شناسند امری قهری بوده و با فوت شخص تحقق می‌یابد اصولاً ترکه متوفی به ورثه اش منتقل می شود مگر اینکه متوفی ورثه ای نداشته باشد که در این صورت ارث به دولت تعلق می گیرد.

باید توجه داشت که مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی پس از ادای حقوق و دیونی که بر ترکه میت تعلق گرفته است مستقر می گردد.

به عبارتی دیگر ابتدا باید اقدامات قانونی برای تحریر و تسویه ترکه انجام گیرد و بدهی های متوفی پرداخت شود و اگر ماترکی باقی بماند با توجه به سهم الارث وراث و وصیت متوفی تقسیم می گردد.

مفهوم و ماهیت تحریر ترکه چیست؟

منظور از تحریر ترکه تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است. (ماده ۲۰۶ قانون امور حسبی)

تحریر ترکه به معنی لیست کردن تمام اموال و دیون متوفی در حضور وراث، نماینده قانونی ،وصی، طلبکاران و سایر اشخاص ذینفع می باشد.

لازم به ذکر است که درخواست تحریر ترکه از ورثه یا نماینده قانونی آنها یا وصی برای اداره اموال متوفی پذیرفته می شود. بنابراین طلبکاران متوفی و سایر اشخاص ذینفع حق درخواست تحریر ترکه را ندارد. اشخاص ذینفع تنها می توانند برای حفظ ماترک، مهر و موم ترکه را از مرجع قضایی درخواست کنند.

مهر و موم ترکه چیست؟

منظور از مهر و موم ترکه اقدامی است که مراجع قضایی به منظور حفظ و نگهداری از ترکه و جلوگیری از دخل و تصرف ورثه و سایر اشخاص ثالث در ترکه انجام می دهند.

تحریر ترکه را از چه مرجعی بخواهیم؟

مطابق قانون شورای حل اختلاف مصوب ۱۳۹۴، صادر کردن گواهی انحصار وراثت تحریر ترکه مهر و موم ترکه و رفع کردن آنها در صلاحیت شورای حل اختلاف محل (آخرین اقامتگاه متوفی) می باشد.

اعتراض به تحریر ترکه

مطابق ماده ۹ قانون شورای حل اختلاف، تمامی آرای صادره در خصوص موضوع ماده ۹، ازجمله تحریر ترکه، ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ آن قابل تجدید نظر خواهی می باشد.مرجع صالح جهت تجدید نظر خواهی حسب مورد دادگاه عمومی حقوقی یا کیفری ۲ همان حوزه قضایی می باشد.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره ارث و وصیت که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

مراحل تحریر تا تقسیم ترکه

پس از ارائه دادخواست تحریر ترکه به شورای حل اختلاف، پرونده به جریان می‌افتد و آگهی تعیین وقت منتشر می شود. زمانی را که کمتر از یک ماه و بیشتر از سه ماه از تاریخ نشر آگهی نباشد تعیین می کنند و مراتب در یک روزنامه کثیرالانتشار آگهی می شود. همه کسانی که حقی در ترکه متوفی دارند برای حضور در دادگاه دعوت می‌شوند و برای افراد شناخته شده مانند وراث، احضاریه نیز فرستاده خواهد شد.

در مدت تحریر ترکه هرگونه تصرف در ماترک ممنوع است.

چند نکته مهم تحریر و تقسیم ترکه

۱- قبل از تقسیم ترکه می بایست انحصار وراثت صورت بگیرد. انحصار وراثت یعنی وراث و سهم هر یک از آنها مطابق قانون مشخص شود.

۲- کارشناسی تحریر ترکه در مواقعی مورد نیاز است که مرجع قضایی به منظور صورت برداری از اموال و دیون متوفی نظر کارشناسی را لازم بداند.

۳-پس از تعیین مقدار ترکه و تحریر آن باید اقدامات لازم برای حفظ ترکه و عدم تصرف دیگران در آن (مهر و موم ترکه) انجام گیرد.

۴-قبل از تقسیم لزوماً باید حقوق و دیونی که بر ترکه تعلق گرفته از آن برداشته شود.

بعد از طی مراحل فوق با توجه به سهم الارث هر یک از وراثی که اسامی آنها به عنوان وارث در انحصار وراثت ذکر شده ترکه تقسیم می شود.

تقسیم ترکه چگونه است؟

۱- تقسیم ترکه با تنظیم تقسیم نامه توافقی بین تمامی ورثه (عادی یا رسمی)

۲- تقسیم ترکه به صورت تقسیم اموال توسط دادگاه (طرح دعوای تقسیم ترکه)

مسلماً در موردی که ورثه برای تقسیم ترکه با یکدیگر توافق نکنند وراثی که خواهان تقسیم هستند مجبور به طرح دعوای تقسیم ترکه می شوند که در این صورت دادگاه موضوع را بررسی و در خصوص تقسیم ترکه حکم صادر می نماید.

به کلیه اشخاص ذینفع در تحریر و تقسیم ترکه توصیه می شود قبل از هر اقدام قانونی ابتدا در خصوص قوانین و مقررات حاکم بر آن اطلاعات کافی کسب کنند و با یک مشاور حقوقی متخصص در این حوزه مشورت نمایند.

توصیه می کنیم نوشتار سازش نامه تقسیم ارث را نیز مطالعه بفرمایید.