مستحق‌للغیر درآمدن مبیع یعنی چه؟

مستحق‌للغیر درآمدن مبیع یعنی در یک قرارداد خرید و فروش (بیع) مبیع یا کالای خریداری شده متعلق به فرد دیگری باشد یعنی فروشنده مالک مبیع نباشد و مال غیر را فروخته باشد که در اصلاح حقوقی به چنین معامله ای ، در بعضی از مصادیق آن معامله فضولی و در بعضی از مصادیق آن هم فروش مال غیر ، گفته می شود.

 بر اساس قوانین مربوط به صحت معاملات در قانون مدنی ، در چنین فرضی در واقع معامله ای به طور صحیح تحقق نیافته و آنچه که واقع شده صرفاً پرداخت ثمن (پول) معامله به فروشنده فضولی بوده پس آنچه که محقق شده موجب انتقال مالکیت به خریدار نشده است.

وضعیت حقوقی معاملات فضولی

برابر ماده‌ی ۲۴۷ قانون مدنی ، معامله به مال غیر، جز به‌عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، نافذ نیست (باطل است) هر چند صاحب‌مال باطناً راضی باشد ولی اگر مالک یا قائم‌مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله، صحیح و نافذ می‌شود.

در این بخش به بررسی پرسش و پاسخ حقوقی در نشست قضایی قضات درباره موضوع این نوشتار می پردازیم.

اگر مبیع مستحق‌للغیر در آید خریدار چه دعوایی را باید طرح نماید؟ فسخ معامله یا ابطال معامله؟

( پاسخ این سوال بستگی به این دارد که وضعیت حقوقی و اثر معامله فضولی یا همان مستحق للغیر بودن مبیع بطلان عقد است یا صحت عقد؟ اگر بطلان باشد که دعوای ابطال معامله طرح می کنیم اگر صحت باشد دعوای فسخ معامله طرح می کنیم.)

نظر هیئت عالی قضات در نشست‌های قضایی

در صورتی که مبیع کلاً مستحق للغیر در آید، مطابق مواد ۲۶۵ و ۳۹۱ قانون مدنی چنین معامله ای باطل است و بیع فاسد اثری در تملک ندارد. بنابراین خریدار باید دعوی ابطال یا اعلام بطلان معامله را طرح نماید. (این در موردی است که مبیع عین خارجی یا کلی در معین باشد)

به علاوه اگر مشتری اطلاعی از مستحق للغیر بودن مورد معامله نداشته باشد، علاوه بر مطالبه رد ثمن، استحقاق دریافت خسارات وارده را هم دارد اما اگر جزئی از مبیع مستحق للغیر در آمد، حکم مذکور ناظر بر قسمتی است که معامله باطل است و در این صورت خریدار می تواند مطابق ماده ۴۴۱ قانون مدنی از خیار تبعض صفقه استفاده کرده و قرارداد را نسبت به آن بخش از مبیع که معامله راجع به آن صحیح بوده، فسخ نماید و ثمن معامله را مسترد کند.

به موجب نظریه دیگری از کمیسیون نشست‌های قضایی، در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع، خریدار جهت بازپس گرفتن ثمن خود، باید دادخواست بطلان معامله و استرداد ثمن را، به دادگاه تسلیم نماید و در فرض عدم اطلاع او نسبت به فساد بیع، زیان‌های وارد شده به خود را نیز، می‌تواند از فروشنده مطالبه نماید.

با استناد به نظرات حقوقی که بیان شد می توان گفت طرح دعوای ابطال بیع در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع از سوی خریدار در مراجع قضایی ، قابلیت پذیرش و رسیدگی دارد.

اگر به عنوان خریدار یا فروشنده ، طرف چنین دعوایی قرار گرفتید و مشکلات حقوقی همانند اینها در روابط کاری و حقوقی خود دارید و به مشاوره دعاوی و وکیل متخصص قرارداد و وکیل متخصص معاملات نیاز دارید پیشنهاد می کنیم از مشاوران و وکلای متخصص آنی مشاور در حوزه قراردادها و معاملات غیر قانونی بهره مند شوید و با آگاهی کامل از قوانین ، حقوق خود را تضمین کنید.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ،تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://animoshaver.ir