۲۹
اردیبهشت
اگر کسی در وصیت‌نامه‌اش لفظ «بخشش» یا «هبه» را بیاورد این در حکم وصیت تملیکی است نه عقد هبه و باید احکام وصیت بر آن حاکم باشد تنها اگر تملیک در زمان حیات واهب همراه با قبض انجام شده باشد، هبه صحیح است
آیا بعد از مرگ هم می توان بخشید؟
تعریف وصیت و هبه
وصیت یک ایقاع است و هبه از جمله عقود رایج در نظام حقوقی ایران می باشد که در اثر هر دو ، انتقال مال بدون عوض و رایگان انجام می گیرد البته هبه معوض هم در قانون پیش بینی شده است.
اما با وجود شباهت ها، دارای تفاوت‌های اساسی در ماهیت، شرایط و آثار حقوقی می‌باشند. در این نوشتار به بررسی نکات حقوقی مهم در این باره و تفاوت‌های آن‌ها در حقوق ایران می پردازیم.
وصیت
وصیت نوعی ایقاع است که به موجب آن هر کسی می‌تواند تا یک‌سوم از اموال خود را برای بعد از فوتش به شخص دیگری منتقل کند.
وصیت تملیکی: تملیک مالی برای بعد از فوت.
وصیت عهدی: ایجاد تکلیف یا تعهد برای بعد از فوت.
هبه
هبه نیز عقدی است که به موجب آن شخصی مالی را مجاناً به دیگری می‌بخشد.
تفاوت‌های وصیت و هبه :
- وصیت بعد از فوت موصی (وصیت کننده) اثر دارد، اما هبه بلافاصله پس از ایجاب و قبول و قبض مال، اثر حقوقی پیدا می کند.
- موصی می‌تواند هر زمان قبل از فوت وصیت را فسخ کند. واهب (هبه کننده) تنها در موارد خاصی می‌تواند از هبه رجوع کند مگر در صورت تحقق قبض یا شرایط خاص.
- در وصیت فقط تا یک‌سوم اموال بدون اجازه ورثه قابلیت وصیت دارد، در حالی که در هبه چنین شرطی وجود ندارد.
امکان هبه در وصیتنامه
در برخی موارد اشخاص در وصیتنامه جمله هایی را بیان می‌کنند که در ظاهر مشابه با عقد هبه است، مانند «این خانه را به فلان شخص می‌بخشم». اگرچه لفظ «بخشش» به کار رفته، ولی اگر این عمل برای بعد از فوت باشد، در واقع وصیت است نه هبه.
توجه داشته باشید اگرچه در ظاهر ممکن است کلمه "هبه" در وصیتنامه آمده باشد، اما ملاک اصلی تشخیص، زمان تأثیر و قصد طرفین است که اگر تملیک برای بعد از فوت باشد، بدون توجه به واژه‌ی "هبه" آن عمل وصیت محسوب می‌شود و مشمول مقررات وصیت خواهد بود.
برابر ماده ۸۲۶قانون مدنی:
وصیت «تملیک یا ایجاد تعهدی است که اثر آن پس از فوت موصی واقع می‌شود. بنابراین اگر کسی در وصیت‌نامه‌اش بنویسد "این خانه را به فلانی می‌بخشم"، ولی قرار باشد این تملیک بعد از فوت انجام شود، این دیگر نمی تواند هبه باشد، بلکه وصیت تملیکی است، حتی اگر لفظ "بخشش" یا "هبه" به کار رفته باشد.
نتیجه‌گیری
بنابراین هبه در وصیتنامه به معنای حقوقی آن صحیح نیست، اما ممکن است عباراتی مشابه با هبه در وصیتنامه نوشته شده باشد که در واقع «وصیت تملیکی» محسوب می‌شود نه هبه.
زیرا هبه برابر ماده ۷۹۵ قانون مدنی عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به دیگری تملیک می‌کند.
هبه نیاز به ایجاب، قبول و قبض (تحویل مال) در زمان حیات واهب و متهب دارد. پس اگر کسی در وصیت‌نامه‌اش لفظ «بخشش» یا «هبه» را بیاورد، این در حکم وصیت تملیکی است نه عقد هبه، و باید احکام وصیت بر آن حاکم باشد. تنها اگر تملیک در زمان حیات واهب همراه با قبض انجام شده باشد، هبه صحیح است.
با توجه به تفاوت‌های اساسی میان وصیت و هبه، باید موقع نوشتن وصیتنامه دقت کنید تا قصد واقعی شما مشخص باشد به‌کار بردن کلماتی مانند «بخشش» نباید کسی را به اشتباه بیاندازد. در نتیجه توصیه می‌شود برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی وصیتنامه خود را زیر نظر یک فرد حقوقی یا مشاور و وکیل متخصص بنویسید.
در فقه و رویه قضایی هم در این باره چنین تأکید شده:
اگر کسی مالی را به دیگری «بخشد» ولی قبض واقع نشود و قرار باشد مالکیت بعد از مرگ منتقل شود، این یک وصیت است، نه هبه.
همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.
http://animoshaver.ir
دسته بندی
نظرات (0)
فرم نظر