پیش از اینکه بخواهید علیه کسی که حق شما را پایمال کرده طرح دعوا کنید یا به اصطلاح عموم از او شکایت کنید حتما باید بدانید که قصد و خواست شما ازین کار چیست و دقیقا چه می خواهید؟ لازم است با آگاهی عمل کنید اینکه اقدام شما چه آثاری خواهد داشت چقدر باید هزینه کنید چقدر باید وقت بگذارید و در نهایت آیا بعد از طرح دعوا قانون از شما حمایت خواهد کرد؟

به نفع خودتان است که پیش از هر اقدام حقوقی ابتدا با یک مشاور حقوقی یا وکیل مشورت کنید تا از نتیجه کار خود متضرر نشوید. اگر موضوع دعوای شما کیفری است باید علیه طرف دعوا شکواییه تنظیم کنید و اگر موضوع دعوای شما حقوقی است برای این منظور باید ابتدا مرجع صلاحیت دار و نوع دعوای خود را مشخص و سپس علیه او دادخواست ارائه نمایید.

برابر بند ۳ ماده ۵۱ آیین دادرسی مدنی خواسته و بهای خواسته در دعاوی مالی باید در دادخواست تعیین شود در غیر این صورت حتی با وجود سایر شرایط لازم برای طرح دعوا، دادخواست ارائه شده با اخطار رفع نقص مواجه شده و در صورتی که در مهلت قانونی از آن رفع نقص نشود دادخواست ارایه شده رد می شود.

پس «خواسته و بهای خواسته» در دادخواست آثار مهمی را به دنبال دارند که در این نوشتار نکات حقوقی مهمی را درباره خواسته و بهای خواسته در دعاوی بیان می کنیم.

تعریف خواسته

آنچه خواهان از دادگاه مطالبه می‌کند خواسته اوست در واقع نتیجه‌ایست که دعوا برای رسیدن به آن طرح شده و موضوع دعوا است.

مثلا ، مطالبه یک دستگاه خودرو ، مطالبه وجه ۱۰۰ میلیون تومان ، الزام به تنظیم سند رسمی ،تخلیه ید ، ابطال سند، فسخ قرارداد ، مطالبه نفقه ، حضانت فرزند و...

تعریف بهای خواسته

بهای خواسته، ارزش ریالی یا مالیِ خواسته است و موقع طرح یک دعوای حقوقی مالی یا قابل ارزیابی به پول باید مشخص شود مثلا نحوه تعیین آن در دعاوی راجع به املاک بر اساس قیمت منطقه ای ملک یا در دعاوی راجع به ارز خارجی طبق نرخ روز اعلامی بانک مرکزی در زمان تنظیم دادخواست است.

توجه داشته باشید که تعیین خواسته و بهای آن قطعی نیست و قابل تغییر است و تحت شرایطی ،خواهان حق تغییر و خوانده حق اعتراض به آن را در مهلت مقرر خواهند داشت.

توصیه آنی مشاور در چنین مواقعی مشاوره با مشاوران و وکلای متخصص در دعاوی حقوقی است چه بسا عدم آگاهی از قانون و مهلت های اعمال آن ممکن است در نهایت منجر به محکومیت شما به ناحق شود.

دلیل اهمیت خواسته و بهای آن

1. مالی یا غیر مالی بودن دعوا بستگی به نوع خواسته دارد.
2. هزینه دادرسی بر اساس بهای خواسته تعیین می‌شود.
3. صلاحیت دادگاه عمومی ، دادگاه صلح و شورای حل اختلاف بر اساس بهای خواسته تعیین می‌شود.
4. قابلیت تجدیدنظرخواهی به بهای خواسته بستگی دارد.

برابر ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال بیشتر باشد قابل تجدیدنظر خواهی است. پس اگر خواسته شما کمتر از این مبلغ باشد قطعی می باشد.

چگونگی تعیین بهای خواسته

1. اگر خواسته مالی باشد (مثل مطالبه وجه یا خسارت)، بهای خواسته همان ارزش ریالی خواسته است.
2. اگر خواسته غیرمالی باشد (مثل الزام به تمکین، حضانت، فسخ، ابطال سند)، بهای خواسته در قانون به‌صورت مبلغی ثابت تعیین شده است.
3. اگر بهای خواسته قابلیت تعیین نداشته باشد برابر قانون می توان برای تعیین آن از نظریه کارشناسی استفاده کرد.

برابر ماده ۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی در دعاوی مالی ، خواهان باید بهای خواسته را در دادخواست معین نماید.

تغییر خواسته شرایط کاهش و افزایش خواسته

برابر ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی:

خواهان می‌تواند خواسته خود را که در دادخواست تعیین کرده در تمام مراحل دادرسی کم کند بنابراین کاهش خواسته محدودیت یا شرایط خاصی ندارد.

ولی افزودن خواسته یا تغییر نحوه دعوا یا تغییر خواسته یا درخواست درصورتی ممکن است که با دعوای طرح شده مربوط بوده و منشأ واحدی داشته باشد و خواهان تا پایان اولین جلسه آن را به دادگاه اعلام کرده باشد.

بنابراین خواسته چیزی است که خواهان آن را مطالبه می‌کند و تغییر آن در هیچ حالتی استرداد دعوا تلقی نمی‌شود و لزوماً باید در جلسه اول مطرح شود.

نکته‌ی دیگر اینست که اگر خواسته طبق قانون، توسط خواهان افزایش پیدا کند، هزینه دادرسی نیز بر مبنای خواسته جدید مشخص شده و ملاک تجدیدنظر خواهی نیز خواسته جدید می‌باشد.

نتیجه گیری

موضوع دعوا و آنچه که خواهان از دادگاه می‌خواهد و ارزش مالیِ خواسته ، برای تعیین هزینه دادرسی و قابلیت تجدیدنظرخواهی و تعیین مرجع رسیدگی اهمیت زیادی دارد از آنجایی که خواسته ممکن است مالی یا غیرمالی باشد و هر کدام آثار متفاوتی دارد پس در تعیین خواسته باید دقت زیادی شود.

شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.