در دعاوی کیفری به منظور امکان دسترسی به متهم، جلوگیری از فرار ، مخفی شدن و تبانی او با دیگران و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان او در جرایم خاصی، حکم بازداشت موقت متهم صادر می شود.

بازداشت موقت 

بازداشت موقت عبارت است از سلب آزادی متهم و زندانی کردن او در تمام یا قسمتی از فرایند تحقیقات مقدماتی.

از مهمترین قرارهای تامینی که در حقوق ایران برای متهمان صادر می شود می توان به قرار کفالت ، قرار وثیقه و قرار بازداشت موقت اشاره کرد که قرار بازداشت موقت (قرار توقیف احتیاطی) از شدیدترین آنهاست و در اتهامات سنگین با مجازات های سنگین صادر می شود.

برابر ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری:

" ... به هرحال، مدت بازداشت متهم، نباید از حداقل مجازات حبس مقرر در قانون برای آن جرم، تجاوز کند و در هر صورت، در جرائم موجب مجازات سلب حیات، مدت بازداشت موقت از دو سال و در سایر جرائم از یک سال، تجاوز نمی‏ کند."

در این نوشتار به بیان حقوق قانونی فرد بازداشت شده می پردازیم پس اگر به هر دلیلی بازداشت شدید بهتر است با آگاهی از نکات حقوقی زیر از حقوق قانونی خود برخوردار شوید.

۱- حق اطلاع از دلیل بازداشت

برابر ماده ۳۲ قانون اساسی و ماده ۵ قانون آیین دادرسی کیفری ، فرد بازداشت‌شده باید فوراً از دلیل بازداشت و اتهام خود باخبر شود.

پس حق دارید دلیل بازداشت خود را بپرسید مأموران هم موظف‌ هستند دلیل بازداشت شما را با زبانی که برای عموم مردم قابل‌فهم باشد، توضیح دهند.

۲- حق داشتن وکیل

برابر اصل ۳۶ قانون اساسی و ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری ، فرد بازداشت شده حق دارد از همان ابتدای بازداشت برای خود وکیل انتخاب کند. پس در این مرحله می توانید درخواست وکیل کنید.

البته در جرایم خاص امنیتی مانند جاسوسی، ممکن است برای انتخاب وکیل محدودیت داشته باشید برای این جرایم وکلای مشخصی از طرف قوه قضاییه معرفی می شوند.

۳- حق تماس با خانواده

کسی که بازداشت شده حق دارد خانواده یا فرد خاصی را از بازداشت خود مطلع کند. مأموران موظف‌اند این امکان را فراهم کنند. پس حق دارید درخواست تماس تلفنی داشته باشید.

۴- حق سکوت

در برخی موارد ممکن است فرد بازداشت شده هنوز دلیل بازداشت خود را کاملا متوجه نشده یا به خاطر شرایط موجود سردرگم و عصبانی باشد.

در این شرایط می‌توانید در مراحل بازجویی از حق سکوت استفاده کنید و تا حضور وکیل خود از پاسخ به سوالات خودداری کنید. یعنی در چنین شرایطی باید سکوت کنید چون هر حرفی که از روی ناآگاهی و عصبانیت زده شود ممکن است بعدا علیه شما استفاده شود و عواقب بدی برایتان داشته باشد.

۵- حق حفظ کرامت انسانی

هیچ‌کس حق اهانت ، تهدید، شکنجه یا رفتار غیرانسانی با شما را ندارد. بازجویی باید مطابق مقررات و بدون خشونت انجام شود. اگر با شما رفتار نا مناسبی داشتند حق شکایت دارید.

۶- حق تفهیم اتهام در زمان قانونی

برابر ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری ، اگر بازداشت بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد، باید به مرجع قضایی (دادسرا) ارجاع داده شوید. در غیر این صورت حق شما نادیده گرفته شده و می توانید شکایت کنید.

۷-حق اعتراض به بازداشت

اگر بازداشت غیرقانونی باشد یا دلایل کافی برای ادامه بازداشت وجود نداشته باشد، می‌توانید به بازداشت اعتراض کنید بهتر است این شکایت توسط وکیل انجام شود.

۸- حق دسترسی به خدمات بهداشتی و پزشکی

اگر بازداشت شده اید و بیماری خاصی دارید در صورت نیاز به خدمات پزشکی، باید هر چه سریعتر به ماموران اطلاع دهید ، مراجع بازداشت‌کننده موظف هستند به امکانات پزشکی لازم را در اختیار شما قرار دهند.

توجه داشته باشید اگر این حقوق در هر مرحله‌ای نقض شود قانونا حق دارید از مأموران متخلف شکایت کنید.

شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.