اخراج کارگر از نظر قانون کار

اخراج کارگر از نظر قانون کار ، مراحل و دلایل اخراج کارگران ، اخراج قانونی و اخراج غیرقانونی کارگر در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.

ممکن است کارفرما به دلیل تغییرات اقتصادی و با هدف کاهش هزینه های کارگاه تصمیم به تعدیل کارگران (اخراج) داشته باشد البته این امر همیشه از جانب کارفرمایان نبوده و در مواردی به دلیل نداشتن تخصص کافی و عدم کارایی کارگر و ندادن نتیجه مورد نظر کارفرما در کار، کارفرما مجبور به اخراج کارگر می شود.

 لازم به ذکر است که اخراج کارگر شرایط قانونی خاصی دارد که کارفرمایان ملزم به رعایت آنها هستند در غیر این صورت اخراج غیر قانونی تلقی شده و شرایط دشواری را برای کارفرما به وجود می آورد.

 در حالت عادی، کارفرمایان در قراردادهای کار موقت به جای طی مراحل سخت اخراج،صبر می‌کنند تا مدت قرارداد به پایان برسد ولی در مواقعی هم ممکن است به خاطر جلوگیری از تحمل ضرر های مالی در کارگاه و هزینه های کارگر ،پرداخت حقوق و مزایای قانونی او، کارفرما مجبور به اخراج قبل از پایان مدت قرارداد شود.

می خواهیم بدانیم برای اخراج کارگر چه مراحلی باید طی شود تا ضمانت اجرای قانونی اخراج غیرقانونی دامنگیر کارفرما نشود

 همچنین در مواردی که قرارداد کار میان کارگر و کارفرما قرارداد دائمی است در این صورت اخراج کارگر به چه صورتی باید انجام گیرد؟

 ماده ۲۷ قانون کار:

هر‌گاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور کند و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض کند، کارفرما حق دارد تا با جلب موافقت شورای اسلامی کار، مطالبات، حقوق معوقه و حق سنوات کارگر را به وی پرداخت کرده و قرارداد کار را فسخ کند یا به تعبیری کارگر را اخراج کند.

اخراج قانونی کارگر

بنابراین اولین اقدامی که کارفرما بعد از قصور کارگر در کار باید انجام دهد تذکر کتبی به کارگر است در صورتی که کارگر وظایف خود را به درستی انجام دهد کارفرما ابتدا موضوع را در شورای اسلامی کار مطرح می کند و بعد از کسب اجازه از شورا، حقوق کارگر،حق سنوات و... را به وی پرداخت کرده و قرارداد کار را فسخ می کند.

 لازم به ذکر است که برخی کارگاه ها شورای اسلامی کار ندارند در این صورت هم این عملیات را با جلب نظر مثبت مبنی بر اخراج کارگر از انجمن صنفی باید انجام داد.

 در صورتی که در این مرحله بین کارگر و کارفرما توافق حاصل نشود یعنی اعتراضی به نظر انجمن صنفی وارد شود در این صورت موضوع به هیئت تشخیص روابط کارگر و کارفرما ارجاع داده می‌شود و اگر در این مرحله هم موضوع حل شد نوبت به طرح موضوع در هیئت حل اختلاف کارگر و کارفرما می رسد. نظر این هیئت قطعی بوده و کارگر و کارفرما ملزم به اجرای آن می باشند.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی درباره حقوق کار که مورد سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید.

برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

اخراج غیر قانونی کارگر

 در صورتی که نظر مراجع مذکور در فوق مبنی بر عدم اخراج کارگر باشد کارفرما حق فسخ قرارداد کار را نخواهد داشت اگر کارفرما بر خلاف نظر مراجع رسیدگی کننده به موضوع اخراج کارگر، اقدام به اخراج کارگر نماید اخراج غیرقانونی است.

 توجه داشته باشید در صورتی که به واسطه حوادث قهری کارگاه برای مدتی تعطیل شود یا کارگر از مرخصی بدون حقوق یا مرخصی تحصیلی تا مدت ۲ سال استفاده کند و یا برای مدتی در حبس یا توقیف باشد یا به خدمت وظیفه سربازی برود، کارفرما پس از رفع این موانع و بازگشت کارگر به کار،حق عدم پذیرش و اخراج وی را ندارد.

در هر صورت موارد فوق دلیلی موجهی برای اخراج کارگر نیستند و کارفرما در هر صورت باید مراحل اخراج قانونی را با بیان دلایل موجه طی کند.

 بنابراین می توان گفت غیبت و عدم اشتغال کارگر برای مدت موقت به دلایل مذکور در فوق قرارداد کار را به حالت تعلیق در می آورد نه به حالت انفساخ و برای کارفرما هم حق فسخ ایجاد نمی‌کند.

ضمانت اجرای اخراج غیرقانونی کارگر

اگر کارفرمایی اقدام به فسخ قرارداد بدون طی مراحل قانونی نماید کارگر باید طبق ماده ۲۰ قانون کار برای احقاق حقوق خود اقدام نماید.

کارگر باید ظرف مدت ۳۰ روز به هیات تشخیص روابط کارگر و کارفرما مراجعه کند و درخواست بازگشت به کار را ارائه کند؛ هیات تشخیص کارفرما را فراخوانده و در این خصوص از وی توضیح می‌خواهد. اگر اخراج کارگر بر اساس دلایل موجه و با طی مراحل قانونی باشد که کارفرما تنها مکلف به پرداخت حق و حقوق قانونی کارگر است اما اگر کارفرمایی دلیل موجهی برای اخراج کارگر نداشته باشد، در این صورت، هیات تشخیص حکم به بازگشت کارگر به محل کار خود را صادر می‌کند.

 در صورتی که بعد از طی مراحل فوق کارفرما همچنان بر اخراج کارگر پافشاری کند و یا کارگر دیگر تمایلی به بازگشت به کار نداشته باشد،قانون، کافرما را مکلف کرده است که از تاریخ اخراج، کلیه حقوق و مزایای کارگر و به ازای هر سال کاری معادل ۴۵ روز را به عنوان حق سنوات به وی پرداخت کند.

کارگران اخراجی مشمول بیمه بیکاری شدند

به موجب رای دیوان عدالت اداری در دی ماه 1399 کارگران اخراجی هم مشمول بیمه بیکاری شدند.

هیئت عمومی دیوان عدالت اداری با ابطال ماده ۵۸ بخشنامه شماره ۲۰ امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی کارگرانی که به دلیل فسخ قرارداد ناشی از قصور اخراج می شوند را مشمول بیمه بیکاری دانست.

در تحلیل این رای می‌توان گفت به موجب ماده ۲ قانون بیمه بیکاری مصوب ۱۳۶۹ بیکار بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کار باشد. قبل از صدور این رای، کارگران اخراجی مشمول بیمه بیکاری نبودند ولی اکنون دیوان عدالت اداری فسخ قرارداد کار را از سوی کارفرما به دلیل قصور کارگر در انجام وظایف محوله یا نقض آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را بدون دخالت و میل و اراده کارگر دانسته و رای را صادر کرده است.به کارفرمایان توصیه می شود در صورتی که قصد اخراج  یا تعدیل نیروی کاری کارگاه خود را دارند قبل از هر اقدامی با مشاوران و وکلای متخصص آنی مشاور در خصوص حقوق کار، مراحل اخراج قانونی و سایر حقوق خود و کارگرانشان مشاوره داشته باشند.

توصیه می کنیم نوشتار پنج نکته مهم در تنظیم دادخواست دعاوی پیمانکاری را نیز مطالعه بفرمایید.