در نوشتارهای کاربردی فراوانی که در سامانه آنی مشاور منتشر کرده‌ایم به بسیاری از نیازها و پرسش‌ها و دغدغه‌های حقوقی شما پاسخ داده‌ایم در این نوشتار نیز به بیان نکات کاربردی درباره مطالبه چک در فرض وجود چک جایگزین می پردازیم.

لازم به ذکر است که این نوشتار مربوط به چک های صیادی نمی باشد.

در برخی موارد ممکن است صادر کننده و دارنده چک برای تعویض و جابه جایی چک با هم توافق کنند مثلا به دلایلی بخواهند تاریخ چک را تغییر دهند یا مبلغ چک را کم یا زیاد کنند. در چنین شرایطی طرفین باید قبل از اقدام به تعویض چک حتما از یک مشاور یا وکیل متخصص در زمینه چک مشاوره بگیرند و نکاتی که لازم است را رعایت کنند.

استرداد چک

صادر کننده چک باید قبل از دادن چک جدید به دارنده ، چک قبلی را استرداد کند و اگر استرداد چک ممکن نباشد باید در چک دوم عنوانِ از بابت چک... را قید نماید و سایر اقدامات قانونی را برای حفظ حقوق مالی خود انجام دهد.

اگر چک اول همچنان در دست دارنده چک مانده باشد و دارنده با وجود اینکه چک دوم را به جای چک اول گرفته و اصولاً باید چک اول را بر اساس توافقی که شده به صادرکننده اش برگرداند ولی این کار را نکرده در چنین مواردی یکی از مشکلات حقوقی که ممکن است برای صادر کننده چک به وجود بیاید وصول وجه چک اول یا در صورت عدم موجودی ، برگشت زدن چک مزبور باشد.

در چنین مواردی اگر چک توسط دارنده وصول شود صادر کننده می تواند با خواسته استرداد وجه چک به دلیل استیفای ناروا علیه دارنده طرح دعوا کند.

در موردی هم که دارنده نتواند مبلغ چک را وصول کند و چک را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت صادر شود می تواند به دلیل صدور چک بی محل از صادرکننده شکایت کند.

رسیدگی به دعوای تعویض یا جابه جایی چک

پس از طرح دعوا و به جریان افتادن پرونده در نهایت دادگاه پس از بررسی اوضاع و احوال و مدارک و شواهد موجود در پرونده، با توجه به وجود اصل چک در ید خواهان(دارنده چک) و گواهی عدم پرداخت صادره از بانک محال علیه که انطباق امضا صادرکننده با صاحب حساب را گواهی نموده است؛ خواسته خواهان(مطالبه وجه چک به عنوان اصل خواسته و هزینه های دادرسی و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سر رسید چک تا زمان اجرای حکم بر اساس شاخص اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و حق الوکاله وکیل) را صحیح تشخیص داده و خوانده (صادر کننده چک) را محکوم به پرداخت می کند.

مستند به مواد ۱۹۸و ۵۱۵ و ۵۱۹ و۵۲۲ قانون آئین دادرسی مدنی و تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون صدور چک.

توضیحاتی که در این بخش تقدیم گردید مربوط به موردی است که خوانده دعوا دلایل کافی برای اثبات ادعای خود که همان تعویض و جابجایی چک و تهاتر میان خود و دارنده چک است نداشته باشد.

صادر کننده چک، در دعوای طرح شده در دادگاه بدوی می تواند با استناد به دلایل محکمه پسند ادعای تعویض چک خود را اثبات کرده و برائت خود را ثابت کند‌ اما اگر به دلایلی در این دادگاه محکوم شود مطابق اصول حقوقی و قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری بیست روز مهلت دارد تا به رای صادره اعتراض و تقاضای تجدید نظر خواهی کند.

اثبات ادعای تعویض و تبدیل تعهد بر عهده صادره کننده چک است.

توصیه می کنیم نوشتار مسئولیت تضامنی امضاکنندگان چک را نیز مطالعه بفرمایید.

نکته و ادامه نوشتار:

در بخش پرسش و پاسخ سامانه «آنی‌مشاور» صدها پرسش و پاسخ حقوقی کاربردی مرتبط با این نوشتار درباره سوال شما عزیزان بوده و کارشناسان ما به آن پاسخ داده‌اند را آورده‌ایم و‌ چه بسا پاسخی برای پرسش خود در میان آنها پیدا کنید. امکان جستجو در بین پرسش و پاسخ‌ها را نیز دارید. برای مراجعه به بخش پرسش و پاسخ روی پیوند زیر بزنید:

https://animoshaver.ir/question

تبدیل تعهد در چک

ممکن است صادر کننده چک و دارنده چک با توافق، موضوع، سبب و یا متعهد اصلی تعهد به پرداخت وجه چک را تغییر دهند که در این صورت تبدیل تعهد صورت می گیرد و چکی که با چک دوم تعویض می شود اصولاً دیگر قابل وصول نبوده و باید به صادرکننده برگردانده شود.

در صورت وجود چک جایگزین از لحاظ قانونی وجه چک قبلی دیگر قابل وصول نیست و اگر دارنده به ناحق وجه آن را وصول کند باید به صادرکننده آن برگرداند و اگر برخلاف توافق و قرارداد موجود چک را برگشت بزند و علیه صادر کننده طرح دعوا کند پس از رسیدگی در صورت احراز عدم استحقاق خواهان حکم به بی حقی او صادر خواهد شد.

تعویض و جابه جایی چک، تبدیل تعهد محسوب می شود و درصورت عدم استرداد چک اولیه، وجه آن قابل مطالبه نخواهد بود.

شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید. همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://app.animoshaver.ir