وکالت همزمان از طرفین دعوا به‌ صورت کلی ممنوع است و دلیل این ممنوعیت در اصول حقوقی و اخلاق حرفه‌ای ریشه دارد وکیل نمی‌تواند همزمان هم از حقوق خواهان و هم از حقوق خوانده دفاع کند زیرا وظایف و تعهدات او نسبت به هر طرف ممکن است در تضاد قرار بگیرد.

از وظایف اولیه وکیل، داشتن صداقت، امانت و وفاداری نسبت به موکل خود است اگر این موارد را نسبت به هر دو طرف دعوا انجام دهد مسلما نمی‌تواند به‌طور همزمان از منافع هر دو آنها حمایت کند.

بر اساس مقررات مربوط به وکالت، وکلا موظف‌اند تنها نمایندگی یک طرف از دعوا را بپذیرند در غیر این صورت، وکیل با مسئولیت قانونی مواجه می‌شود و می‌تواند با مجازات‌های انتظامی و قانونی روبرو گردد.

این اصل تضمین می‌کند که هر طرف دعوا بتواند به وکیل خود اعتماد کامل داشته باشد و بداند که وکیلش تنها برای منافع او کار می‌کند.

بنابراین قبول وکالت هر دو طرف یک دعوا توسط یک وکیل می‌تواند موجب تضییع حقوق طرفین و ایجاد بی‌اعتمادی در فرایند دادرسی شود. در ادامه این نوشتار به بررسی سایر دلایل ممنوعیت وکالت همزمان از طرفین دعوا می پردازیم.

دلایل ممنوعیت وکالت همزمان از طرفین دعوا

مهمترین دلیل این ممنوعیت از این جهت است که وکیل در مقام دفاع از حقوق موکل خود باید به‌طور کامل به منافع موکل خود پایبند باشد و هدف اصلی او حفظ حقوق او باشد اگر وکیل همزمان از هر دو طرف وکالت کند، عملاً نمی‌تواند عادلانه و مؤثر و بدون تعارض از حقوق هیچ کدام از موکلینش دفاع کند.

البته در دعاوی مرتبط با صلح و سازش که هدف رفع اختلافات است، ممکن است وکیل به عنوان یک داور یا مصلح عمل کند، ولی این موضوع با وکالت همزمان از طرفین تفاوت دارد چون در این صورت وکیل به عنوان مدافع یکی از طرفین دعوا عمل نمی‌کند‌ و هدفش حفظ منافع طرفین نیست بلکه تنها هدفش حل اختلاف است.

در این بخش از نوشتار به بررسی این موضوع می پردازیم که اگر وکیل به‌طور غیرقانونی وکالت هر دو طرف یک دعوا را بپذیرد چه آثار و پیامدهایی خواهد داشت؟

آثار وکالت همزمان از طرفین دعوا

۱- بطلان وکالت

 بر اساس قوانین وکالت ایران ، قبول وکالت هر دو طرف دعوا توسط یک وکیل به دلیل تعارض منافع، موجب بطلان وکالت است.

در این صورت وکالت‌نامه‌ هر دو طرف دعوا اعتبار نخواهد داشت و وکیل نمی‌تواند به‌عنوان نماینده هیچ‌یک از طرفین در دادرسی حضور داشته باشد.

۲-محرومیت وکیل از وکالت

 بر اساس قوانین و مقررات انتظامی وکلا ، اگر وکیل همزمان وکالت طرفین دعوا را قبول کرده باشد مرتکب تخلف شده و به دلیل نقض تعهدات حرفه‌ای و اخلاقی با تنبیهات انضباطی مواجه می شود. اهمیت موضوع به حدی ست که ممکن است موجب تعلیق یا ابطال پروانه وکالت وکیل متخلف شود.

۳-مسئولیت مدنی وکیل

اگر این تخلف وکیل موجب خسارت یا زیان موکلان شود وکیل مسئولیت مدنی پیدا کرده و ملزم به جبران خسارت موکلین می شود. خسارت هایی مانند از بین رفتن حقوق قانونی، زیان‌های مالی، و حتی ضررهای غیرمادی.

۴- بی‌اعتمادی به فرایند دادرسی

وقتی وکیل همزمان وکیل هر دو طرف دعوا می شود، این اقدام او ممکن است به اعتماد عمومی مردم نسبت به فرایند دادرسی عادلانه خدشه‌ وارد کند و منجر به نارضایتی مردم از سیستم قضایی شود.

۵- ابطال اقدامات حقوقی

بعد از این تخلف هر اقدام حقوقی که وکیل به نمایندگی از موکلین انجام داده باشد (مثل تنظیم قرارداد صلح یا مصالحه، اقامه دعوا یا دفاع از دعوا) به دلیل تعارض منافع و بطلان وکالت‌نامه، اعتبار قانونی نخواهد داشت اگر در این شرایط رایی صادر شده باشد منجر به ابطال آرای صادره و تصمیمات قضایی مرتبط با دعوا خواهد شد.

نمونه رای برگرفته از سامانه ملی آرای قضایی

در صورتی که وکیل دادگستری اصالتاً از طرف زوجه و به وکالت از طرف زوج مبادرت به تقدیم دادخواست طلاق توافقی نماید این اقدام با توجه به مقررات قانون وکالت محل ایراد و اشکال بوده و مسئولیت انتظامی را برایشان در پی خواهد داشت. در نتیجه وکیل دادگستری نمی تواند در یک پرونده هم وکیل خواهان باشد و هم وکیل خوانده.

۶- پیگرد انتظامی

مهمترین اثری که تخلف وکیل خواهد داشت پیگرد انتظامی است در صورتی که وکیل برخلاف قانون و با اطلاع از ممنوعیت وکالت همزمان تخلف کند، از طرف کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضاییه تحت پیگرد انتظامی قرار می گیرد. این تخلف می‌تواند منجر به اخطار، جریمه یا حتی تعلیق پروانه وکالت وکیل متخلف شود.

۷-فساد دادرسی

فساد حاصل از تخلف وکیل هم به اعتبار وکیل و هم به اعتبار مرجع دادرسی آسیب می‌ رساند ، حتی ممکن است موجب تعویق یا تجدید رسیدگی به دعوا شود که وقت و هزینه‌های زیادی برای طرفین دعوا و دادگاه‌ها به همراه خواهد داشت.

۸-سلب اعتبار وکیل

این تخلف وکیل مسلما منجر به سلب اعتماد از وکیل در پرونده‌های دیگرش می شود چنین تخلفی به وجهه و اعتبار حرفه‌ای وکیل آسیب وارد می کند.

نتیجه‌گیری

وکالت همزمان از طرفین دعوا در دعاوی قضایی نقض صریح اصول قانونی و حرفه‌ای وکالت است و ممنوعیت آن توسط قانون‌گذار و نهادهای نظارتی اعلام شده در نتیجه وکیل تنها می‌تواند وکالت یکی از طرفین را بپذیرد.

شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.

http://animoshaver.ir