نکاتی درباره ی سرقفلی که حتما باید به ان توجه کنید 

۱- بیشتر مغازه داران، سرقفلی را امری پسندیده نمی‌دانند و احساس می‌کنند که همیشه مورد سودجویی و زورگویی مالک قرار می گیرد‌.  
اغلب افرادی که سرقفلی ملکی را خریداری نموده اند ناراضی به نظر می رسند و از ناعادلانه بودن مقررات مربوط به سرقفلی ابراز نارضایتی می نمایند اما واقعیت آن است که سرقفلی که از حصول حق کسب و پیشه و تجارت در اجاره های قدیمی حاصل شده در راستای حمایت از مستاجر پدید آمده است و با وجود ظاهر ناعادلانه، مقررات سرقفلی، بواقع این مقررات در صدد آن بود که حقوق و دخالت مالک را در مغازه که خودش در آنجا کار نمی‌کند کاهش داده و به مستاجر مغازه قدرت بیشتری برای کسب و کار بدهد.

بنابراین ما قصد داریم در این نوشته مقررات راجع به سرقفلی را به زبان کاملا ساده در جهت آگاهی مستأجرین و مالکین سرقفلی و دارندگان حق کسب و پیشه بیان نماییم تا این عزیزان از حقوق قانونی خود آگاه شوند و واقعیت حمایتی مقررات سرقفلی برای آنان روشن شود و تصور ناعادلانه و ظالمانه بودن این موضوع از اذهان عمومی محو گردد.

 شاید به این روش در جهت حفظ حقوق اصناف و بازاریان محترم و تأمین امنیت فکری و کاری آنان قدمی برداشته باشیم

۲- امروزه سرقفلی در میان بازاریان و کسبه به دو صورت دیده می‌شود که هر کدام با کمی چشم پوشی، مقررات و قوانین و شرایط خاص خود را دارند
نوع اول سرقفلی از حق کسب و پیشه حاصل شده است. این نوع سرقفلی که ریشه در حق کسب و پیشه حاصل از قراردادهای اجاره قدیمی اجاره نامه های (پیش از سال ۱۳۷۶) دارد در واقع حقوق قانونی مستاجر سابق یک محل است که دست به دست واگذار شده و در بین مردم ،سرقفلی نام گرفته است.
نوع دوم سرقفلی که سرقفلی واقعی به شمار می رود و این نوع سرقفلی در واقع حاصل حق کسب و پیشه یا اجاره های سابق نیست بلکه در این نوع سرقفلی، مالک مغازه بدون اینکه ملک خود را واگذار نماید سرقفلی ملک (حق کسب و کار در ملک) را به مدت نامحدود با اجاره ماهیانه یا شرایط خاص به فردی واگذار می کند و بر اساس این قرارداد مالک سرقفلی بدون مالکیت در اعیان یا زمین مغازه حق استفاده از مغازه و کسب و کار در آنجا را به دست می آورد و می تواند این حق را برابر شرایط مقرر بین خود و مالک به اشخاص دیگر نیز واگذار نماید.

۳- برای خرید سرقفلی یک ملک چه مواردی را باید رعایت نمود؟

الف) درباره سند سرقفلی 
باید ابتدا روشن شود که سند سرقفلی و صلح نامه حق کسب و پیشه و تجارت، یک سند رسمی است یا سند عادی. در صورتی که سند عادی باشد لزوماً باید رضایت مالک اخذ شود حتی اگر دارنده سرقفلی حق انتقال به غیر را داشته باشد پرداخت مبلغ قبل از اخذ رضایت مالک خطر بزرگی برای خریدار سرقفلی محسوب می شود.

ب) درباره شغل
شغل در اسناد سرقفلی از اهمیت فراوانی برخوردار است. خریدار سرقفلی در صورتی که می خواهد شغلی غیر از شغل قید شده در اجاره نامه سابق را داشته باشد باید در هنگام انعقاد اجاره نامه جدید ، شغل مورد نظر را درج نماید حتی اگر مجبور به پرداخت حق مالکانه خارج از مظنه و حد متعارف بشود زیرا بعد از انتقال و تنظیم اجاره نامه ، اخذ رضایت مالک برای تغییر شغل، سخت‌تر خواهد شد.

ج) درباره انتقال سرقفلی

مسئله سومی که دقت در آن از اهمیت زیادی برخوردار است انتقال سرقفلی می باشد. باید دید آیا حق انتقال به غیر در اجاره نامه وجود دارد یا خیر؟ اگر حق انتقال به غیر در اجاره نامه وجود دارد لازم است دقت شود که انتقال دهنده در مدت اجاره می خواهد سرقفلی را انتقال دهد یا خارج از مدت اجاره؟
شایسته است مستاجری که دارای حق انتقال است در صورتی که مدت اجاره منقضی شده ابتدا الزام مالک به تنظیم اجاره نامه جدید را (جهت تثبیت حقوق قانونی خود) بخواهد سپس اقدام به انتقال سرقفلی کند. در این صورت، خطری ، حقوق مستاجر برای انتقال سرقفلی را تهدید نخواهد کرد.

۴- برای فروش سرقفلی یک ملک چه مواردی را باید رعایت کرد؟

الف) اطلاع به مالک در صورت عدم وجود حق انتقال به غیر. شایسته است فروشنده سرقفلی ، تصمیم خود برای انتقال سرقفلی را رسما به مالک اطلاع دهد و رضایت مالک برای انتقال سرقفلی را بگیرد.

ب) اخذ مجوز انتقال از مالک در صورت عدم رضایت او:
اگر مالک راضی به انتقال سرقفلی نباشد مالک سرقفلی می تواند با مراجعه به دادگاه و اخذ مجوز انتقال، بصورت قانونی نسبت به انتقال سرقفلی اقدام کند.

ج) توجه به مدت سرقفلی در صورت وجود حق انتقال سرقفلی به غیر.

۵- چند نوع سرقفلی وجود دارد؟

الف) سرقفلی با سند عادی: در این حالت ، سرقفلی به موجب نوشته عادی (یا ندرتا بصورت شفاهی) بین خریدار و فروشنده و پس از اخذ رضایت مالک انجام می گردد.
ب) سرقفلی با سند رسمی: در این حالت ، سرقفلی به موجب سند اجاره رسمی تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی ایجاد و منتقل می گردد که معمولاً در قالب سند رسمی صلح یا سند رسمی اجاره است.

۶- منظور از انتقال سرقفلی چیست؟

انتقال سرقفلی به این منظور است که شخص دیگری غیر از مالک کنونی سرقفلی ، محل سرقفلی را در اختیار بگیرد و در آنجا مشغول کسب و کار شود.

۷- سرقفلی چگونه منتقل می شود؟

الف) انتقال اختیاری سرقفلی: در این حالت سرقفلی با توافق و رضایت خریدار و فروشنده و مالک از طریق سند عادی یا سند رسمی منتقل می شود که معمولاً از طریق انعقاد قرارداد انتقال سرقفلی یا قرارداد اجاره انجام می شود.

ب) انتقال قهری سرقفلی: به این صورت است که پس از فوت دارنده سرقفلی، ورثه او به صورت قهری و غیر ارادی، صاحب حق سرقفلی می شوند.

د) انتقال قضایی سرقفلی: به این صورت است که از طریق دادگاه و با صدور حکم قضایی انتقال سرقفلی انجام می شود